(cập nhật từ Vũ Tuấn Hoàng, 1/1/2014)
31/12/13
Chúc mừng nhân dịp năm mới 2014
 |
| Hai ông cháu Kiều Trung Thành đón nô en 2013 |
Chào các bác (các ông, các bà),
Các bác (các ông, các bà) hãy mừng cho Kiều Thành, đứa em bé nhỏ hồi những năm 1964 - 1972, lúc còn trong cũi của Trại trẻ Sơ tán Báo Nhân Dân đến khi học lớp 5 năm 1972!
Thời gian trôi thật nhanh, nhớ năm 2011 em mắc bệnh hiểm nghèo (K đại tràng) ở tuổi 50... phải chống chọi với bệnh tật, vượt lên chính mình, hy vọng được sống khỏe mạnh với gia đình mình được lâu hơn...
Thế mà sau đó, lo cho con trai lớn xây dựng gia đình, giờ em đã lên chức ông nội. Cuộc sống có thêm sức sống mới. Hạnh phúc ở trong ta.
Chúc mừng nhân dịp năm mới 2014, Mong các ông, các bà giữ gìn sức khỏe. Cuộc sống thật đáng sống!
12/12/13
Nhật ký của Hoài năm 16 tuổi: Con sông dòng đục dòng trong
 |
| Lê Khánh Hoài |
24/11/2013 08:18
Thơ Châu La Việt
TT - Bài thơ có một thời chỉ nằm trong sổ tay. Người nọ chép cho người kia, cứ thế mà lan truyền một nỗi đau không biết từ đâu đến. Chỉ biết là đau thôi, nỗi đau rất thật của một tâm hồn thơ dại. Một nỗi đời nhỏ bé trong một cuộc chiến trường kỳ, những năm 1960, những năm 1970.
 |
| Minh họa: V.Cường |
Ấy là bà kể lại câu chuyện tình buồn bã của mình với nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ. Nhật ký của Hoài năm 16 tuổi in trong tập sách của người mẹ, chính là Con sông dòng đục dòng trong của Châu La Việt ngày nào. Cho đến lúc này, bài thơ cũng chỉ "công khai" có lần ấy thôi. Trong nhiều tập sách của Châu La Việt sau này cũng không tìm thấy bài thơ năm 16 tuổi...
Nhật ký của Hoài năm 16 tuổi
"Con sinh ra là một giọt lệ đau
Giọt lệ ấy chẳng đủ soi lòng mẹ
Đừng giận con mẹ ơi vì thơ bé
Con nào đã hiểu hết nổi cuộc đời...
Con là vật kỷ niệm lúc chia phôi
Mẹ muốn quên dáng người đi tội lỗi
Con lại mang khuôn mặt người cha ấy
Vì có con mẹ chẳng thể quên cha
Mẹ lấy chồng rồi mẹ đẻ em ra
Hạnh phúc mới xóa nhòa ký ức
Có bố có em cho nên quên được
Khuôn mặt cha và cả khuôn mặt con
Những phút mẹ vui, những phút mẹ buồn
Muốn chia sẻ con cũng thành xa lạ
Đất nước chia hai, mẹ cha đôi ngả
Con là con sông có dòng đục dòng trong...
Và mẹ ơi con những phút yếu lòng
Mẹ đừng hỏi nước mắt từ đâu thế
Ngày tan nát giọt lệ đau của mẹ
Nay chảy vào thành nước mắt đời con...".
Bộ đội
Khi đi ra chiến trường
Chúng tôi xếp hàng ngang
Không ai muốn lùi bước
Khi đi nhận lương thực
Chúng tôi xếp hàng dọc
Đồng chí khỏe đứng sau
Đồng chí yếu đứng trước
Đồng chí nào thương tật
Đề nghị xếp lên đầu.
(Mặt trận Lào - 1971)
Ba của em
Anh không biết gương mặt của ba em
Nhưng anh tin ba em hiền lành lắm
Nếu không thế người xa bao năm tháng
Những nét ấy vẫn đọng ở mặt em...
Anh không biết gương mặt của ba em
Nhưng anh tin tóc em người thường vuốt
Nếu không thế sao mái tóc em mượt
Em gìn giữ như thể có tay cha?
Anh không biết gương mặt của ba em
Nhưng anh tin tình yêu người mãnh liệt
Nếu không thế sao mỗi khi tha thiết
Gọi tên người em nước mắt vòng quanh?
Cha đi xa
Mẹ xuôi ngược nhọc nhằn
Em tìm cha trong đôi tay của mẹMẹ bế em vượt mưa nguồn chớp bể
Cha nằm xuống chắc chưa thể lòng yên
Anh chưa biết gương mặt của ba em
Nhưng điều này riêng anh hiểu được
Phải nâng niu em cô gái nhiều mất mát
Khi tình cha đã hóa vào trong anh...
T.N.
9/12/13
Thác Bà Điên
TTST BND: Mời bạn thưởng thức một thể nghiệm của Vũ, gửi về hồi đầu tháng 11 mà vì vướng việc nên mình chưa kịp đưa lên ngay!
09/11/2013 7:39 CH, Vũ Tuấn Hoàng: Người ở trong nước thì nhớ nước Nga, người ở nước Nga thì nhớ về trong nước. Đời là thế đấy!
Thác Bà Điên
Truyện ngắn
Tên địa danh bất thường này gợi nên bao thắc mắc và suy tư của du khách khi ngỡ ngàng đứng trước khung cảnh hùng vĩ và nên thơ của dòng thác nước tung bọt trắng xóa, réo ầm ầm đổ từ trên sườn núi xuống. Âm vang của nó dội vào vách đá lởm chởm, lan tỏa ra khắp các vùng lân cận như một bản giao hưởng bất tử của rừng đại ngàn trùng điệp.
Chính quyền địa phương muốn đổi cái tên nghe rất quái gở này, nhưng tên mới chỉ tồn tại được trên văn bản giấy tờ, còn trong lòng người dân, thác “Bà Điên” vẫn đeo bám dai dẳng như một nỗi ám ảnh định mệnh khôn nguôi, như đã thấm vào đất, quyện vào khí trời, cỏ cây của vùng bán sơn địa vốn dĩ cũng chứa đựng trong lòng nhiều huyền thoại đau thương và bi hùng.
Trận mưa lũ quét bất chợt trên thượng nguồn khiến chúng tôi mất đường quay trở ra quốc lộ chính. Buổi sáng, con suối hiền lành róc rách chảy không hề báo trước điều gì bất thường, nay bỗng chốc biến thành một dòng sông dữ tợn, chảy xiết, cuồn cuộn ôm theo củi rác, mái nhà, xác súc vật, cả những cây gỗ lớn mà trên đó đám thú rừng may mắn sống sót ướt lướt thướt bám theo. Con nào con nấy ánh mắt tràn đầy nỗi khiếp đảm sợ hãi. Chúng nép sát vào nhau, kể cả những con thú dữ như hổ báo, trong lúc bình thường làm sao có thể cùng ôm chung một cây gỗ với đám lợn rừng hay cầy, chồn, chó mèo, gà, cóc nhái... Tai họa thiên nhiên giáng xuống khiến cho các loài vật xích lại gần nhau để tìm chỗ nương tựa. Điều này giúp lý giải tại sao chúng tôi lại nhanh chóng tìm được nơi trú để tránh cơn mưa nguồn đang lù lù kéo tới, hứa hẹn cả đêm sẽ phải ngủ dưới tiếng mưa rơi xối xả, trong một chiếc nhà gỗ vững chắc và ấm cúng của người kiểm lâm, cách thác không xa. Thoạt tiên, ngỡ đây là lán của người gác rừng, nhưng sau gần một tiếng trò chuyện thân tình, ăn các đồ ăn chúng tôi mang theo bên đống lửa được đốt lên ở chính giữa ngôi nhà, mới vỡ lẽ: ông chủ là một người mà từ khi còn trẻ đã rời bỏ gia đình ở dưới xuôi để lên đây theo đuổi một mục đích duy nhất của đời mình: Đi tìm vàng! Song, cứ đoán theo hình thức bên ngoài của gia chủ và mọi đồ vật dụng trong ngôi nhà này thì chắc hẳn cái mục đích mà ông đặt ra cho cuộc đời vẫn còn ở đâu đó rất xa. Nhưng có một điều mà cả ba chúng tôi đều cảm nhận thấy là ý chí tìm kiếm không hề cạn kiệt toát ra qua ánh mắt sáng quắc, tinh anh và giọng nói sang sảng của ông.
- Sống một thân một mình đơn độc giữa rừng sâu mà ông không sợ hay sao? Tôi đỡ chén trà nóng từ tay ông già và bạo dạn cất tiếng hỏi.
- Hồi trước, có rất nhiều người tới đây tìm vàng, lều lán mọc lên như nấm sau cơn mưa, nhưng rồi tất cả dần dần nản lòng, bỏ cuộc hoặc bỏ mạng vì bệnh tật hay đâm chém nhau… mà cứ ngẫm kỹ ra, con người ta vừa mới sinh ra ở đời đã bị tuyên án tử hình rồi, vấn đề là khi nào thi hành án thôi – Ông vừa nói vừa bỏ thêm khúc củi vào lửa - Bởi vậy, dù sống trong rừng có thú dữ, rắn rết độc, hay sống giữa thành phố đầy đủ tiên nghi thì nguy cơ đối mặt với cái chết là như nhau. Tôi đã từng tham gia chiến đấu bảo vệ thành Quảng Trị 1972, xung quanh đồng đội trúng đạn chết và bị thương la liệt, nhưng tôi không hề bị xây xước dù một vết nhỏ… - Nói đến đây, giọng ông bỗng trở nên chùng hẳn xuống và mãi một lúc lâu mới thốt ra được tiếp mấy lời, mà không hiểu là nói với chúng tôi hay nói với chính bản thân mình - Nhưng… lại bị trúng thương ở hậu phương… à mà thôi, chuyện cũ đã qua rồi, tất cả đã là dĩ vãng… Nào, bây giờ xin mời các bạn trẻ thử món rượu tôi tự cất lấy từ ngô nương nhé!
 |
| Thác Đambri, Lâm Đồng (ảnh minh họa) |
Phần vì mệt do đi đường, phần vì rượu thơm ngon nên hơi quá chén, cả ba chúng tôi lăn ra ngủ ngay trên chiếc chiếu đan bằng loại cói thô đã ngả sang màu nâu xỉn ở góc nhà. Lúc quá nửa đêm, tôi chợt thức giấc vì mấy giọt nước mưa lạnh thấm qua mái lợp rơi xuống trúng mặt. Tôi khẽ mở mắt ra và lặng người đi, trong bụng nhủ thầm “Mình mà có tài điêu khắc thì chắc chắn đây sẽ là một bức tượng không tồi”. Ngọn lửa nhún nhảy bập bùng hắt ánh sáng lên ông già cởi trần, người đỏ rực như một pho tượng đồng thau ngồi xếp bằng chữ ngũ. Cơ bắp trên bả vai và hai cánh tay đã săn lại chằng chịt các đường mạch máu nhưng vẫn gân guốc và tiềm ẩn sức mạnh. Các nếp nhăn trên mặt, nhất là trên trán như những vết dao chém, hằn sâu và khắc khổ. Hai má hóp lại khiến đôi lưỡng quyền nhô ra. Ánh mắt ông chăm chú nhìn ngọn lửa. Thỉnh thoảng, ông lại quay sang âu yếm vuốt ve con chó săn đen tuyền, lưỡi có đốm, giống chó Lài Bắc Hà, người bạn trung thành duy nhất đang nằm phủ phục, ghếch chiếc mõm dầy, to và ươn ướt lên đùi ông. Đôi mắt mang màu sắc hoang dã của loài cầm thú cũng trở nên mơ màng ưu tư trước ánh lửa bập bùng. Hai tai dài và nhọn của nó dựng đứng lên cứ xoay đi xoay lại rất cảnh giác, hướng theo những âm thanh khác nhau từ ngoài rừng vọng vào. Tôi nhớ lại câu chuyện hồi chiều của ông kể về con chó lai giữa chó nhà và chó sói này với vẻ tự hào chẳng khác gì nói về một người bạn chí cốt rất mực thủy chung, vị cứu tinh của đời mình: “Con chó thông minh lắm. Chỉ cần nhìn là nó hiểu mình muốn gì. Đây là giống chó săn cực quý, khôn ngoan và dữ dằn. Nó là người lính gác vô cùng tin cẩn, sẵn sàng xả thân để bảo vệ chủ. Theo như người Nùng ở đây vẫn nói, nếu ai sở hữu một chú chó Lài, thì coi như quanh năm suốt tháng no đủ, không sợ đói. Xách súng vào rừng, nếu có chó Lài dẫn đường, thì kiểu gì cũng thu được chiến lợi phẩm. Nó sẽ tìm dấu vết thú, lùa thú vào trước họng súng cho chủ bắn. Giống chó này là sát thủ của rắn độc, sự dũng mãnh của nó khiến rắn độc sợ hãi co mình nằm im – Kể đến đây ông già chỉ vào bộ da rắn khổng lồ treo dọc chiếc cột trụ to duy nhất của căn nhà – Đây là con rắn đã thành tinh, là “quái thú” của rừng già. Vùng đất này núi cao rừng thẳm thú dữ khá nhiều. Tuy nhiên, cánh rừng giáp với thác nước này chẳng có bóng dáng loài thú dữ nào, ngoài con quái thú khổng lồ mà chưa ai được mục kích tận mắt. Dân đào vàng mỗi năm chỉ tình cờ bắt gặp một bộ da rắn lột dài bằng mấy lần đòn gánh, to bằng thân cây chuối rừng. Thế rồi một hôm, trời đã nhá nhem tối, tôi từ bãi đào vàng trở về lều. Gần đến nơi thì bỗng con chó Lài phóng vụt lên trước và sủa loạn xạ. Trong tiếng sủa của nó có điều gì đó kinh hoàng, khẩn cấp. Tôi vội cảnh giác, hạ khẩu súng săn xuống khỏi vai và lên đạn. Hướng theo tiếng sủa của chó, ánh đèn pin chưa kịp bật lên, tôi đã phát hiện ra hai đốm lửa đỏ lự ngay ở cửa lều. Chúng đung đưa đánh võng trong bóng tối. Tôi bỗng lạnh hết sống lưng khi nghe thấy tiếng gió rít rất lạ và mùi tanh nồng phả vào mũi. Tôi hiểu mình đang đối mặt với ai ? Hai chân ríu lại, không bước nổi nữa chứ đừng nói đến chuyện bỏ chạy. Nó chỉ mổ một nhát thì coi như cầm chắc cái chết. Chính lúc đó, con chó Lài xông lên, gầm gừ hung dữ đe dọa đối thủ khiến cho hai đốm lửa đỏ lự đó đứng im bất động. Và, viên đạn may mắn từ nòng súng của tôi khạc ra đã trúng giữa hai đốm sáng như hai con mắt của tử thần. Cái lỗ thủng do đạn phá to bằng bàn tay trên cánh cửa kia, tôi vẫn giữ nguyên không sửa lại để làm kỷ niệm về một khoảnh khắc không thể quên trong đời”.
Tẩu thuốc lá làm từ gốc cây ớt , vỏ xù sì, cứ lập lòe đỏ trong lòng bàn tay to thô và dị dạng của ông vì bao năm cầm xẻng đào bới đất cát. Những sợi khói trắng lởn vởn, thong thả vẽ lên trong không trung những hình thù kỳ dị đầy biến ảo.
Tôi đặt tên cho bức tượng tạc vội trong đầu đó là: Cô Đơn.
Có cảm giác rằng, nỗi cô đơn của ông già đã lan truyền sang cả con chó bên cạnh, thậm chí thấm cả vào các đồ vật xung quanh: một chiếc ba lô lính bạc phếch treo trên bức vách sau lưng, một chiếc bi đông quân dụng bị móp, một cái xẻng công binh, một cây súng săn báng gỗ kiểu Nga và cuối cùng là một cây đàn ghi ta đứt dây cũ kỹ, tróc hết lớp vecni… Đến tận bây giờ, tôi mới chợt nhận ra phía trên cao của vách nhà có treo bức ký họa chân dung một người phụ nữ, lồng trong khung bằng bốn ống trúc mà từ chỗ tôi nằm chỉ nhìn thấy lờ mờ. Ở góc bên phải có gắn một dải băng đen nho nhỏ.
- Ông vẫn chưa ngủ ạ? Tôi ngồi xuống bên cạnh đống lửa, khẽ cất giọng hỏi – Mưa đã tạnh, tiếng thác nước nghe rõ quá ông nhỉ, và hình như bên ngoài còn có trăng sáng thì phải?
- Cháu có ngửi thấy mùi hương lạ không? Ông già nhồi thêm thuốc vào tẩu, cất tiếng hỏi khẽ.
Đến lúc đó, khứu giác chậm hiểu của tôi mới cảm nhận thấy một mùi hương thơm thoang thoảng, tinh khiết lảng vảng đâu đó trong không gian, xen kẽ với các mùi khác như mùi gỗ cháy, mùi ẩm ướt của thảo mộc sau cơn mưa, hòa quyện với bản nhạc của muôn vàn tiếng tỉ tê của thế giới côn trùng.
- Đám cầy hương đi kiếm ăn đêm trên đỉnh thác. Chúng rất thích ăn một loại rễ cây hoa Dĩ Vãng mọc ở các khe đá dọc hai bên thác nước.
- Tên hoa nghe lạ quá, lần đầu tiên cháu được nghe. À, mà ông ở đây đã lâu chắc phải biết tại sao thác nước này gọi là thác “Bà Điên” chứ ạ?
Thật không ngờ, câu hỏi vô tình của tôi khiến thái độ ông già đột ngột thay đổi hẳn. Một tiếng thở dài bật ra khỏi lồng ngực xương xẩu nhưng rắn chắc của ông.
Ông ngước nhìn lên bức ký họa treo trên vách và im lặng không nói gì.
Một người bạn của tôi ú ớ nói lảm nhảm trong giấc mơ.
- Bác cháu mình ra ngoài thác ngắm trăng đi! Ông bất ngờ đề nghị - Ở thành phố làm sao được mục sở thị một khung cảnh huyền ảo như lúc này!
Tôi định bước lại đánh thức hai người bạn, song ông già đã đặt bàn tay nặng trịch lên vai tôi, nói:
- Cứ để cho hai cậu ấy ngủ ngon, ba chúng ta đi là đủ rồi!
Chú chó Lài cao lớn là người đầu tiên nhanh nhẹn dùng mõm đẩy chốt cửa bước ra ngoài.
* * *
Tôi đã không ít lần trải qua những cảm giác lặng đi đến sững sờ vì xúc động trước vẻ đẹp của thiên nhiên, nước mắt trào ra trên bờ mi vì cảm giác hạnh phúc được sống, được cảm nhận qua tất cả các giác quan Cái Đẹp tuyệt đối của tạo hóa. Đó là bình minh đang lên trên mặt hồ Baican ở Xibiri, những khu rừng phong mùa thu đổ sắc vàng rực rỡ của miền Trung nước Nga, ánh hoàng hôn lai láng trên mặt sông Seine ở Paris, hay những thảm cỏ xanh mướt hút tầm mắt trải song song với bầu trời trong vắt cũng xanh ngăn ngắn ở Hà Lan. Đó là những đêm trăng khắc khoải trên bờ biển Crưm vang động tiếng sóng ầm ì vỗ vào kè đá, hay chứng kiến hàng ngàn cánh chim hải âu trắng muốt bay rợp trời trong công viên Thúy Hồ ở Côn Minh…
Cảm giác sững sờ đó đột ngột quay trở lại xâm chiếm tâm hồn khi chúng tôi dừng bước đứng trên một phiến đá lớn ở đỉnh thác nước. Từ đây mở ra một bức tranh huyền ảo, hư hư thực thực với hai gam màu chủ đạo: trắng và đen. Các vòm lá cây sau cơn mưa phản chiếu ánh trăng lấp loáng màu bạc trải dài xa tít tắp, cứ như thể vầng trăng kia đã vỡ vụn ra thành hàng ngàn vạn mảnh nhỏ rải xuống cánh rừng vậy. Nếu bịt tai lại, cảm giác phía dưới chân mình là một dòng sương mù dày đặc đang bồng bềnh uốn lượn trôi mãi về dưới xuôi…
- Cháu có nghe thấy tiếng hát không? Ông già đột ngột hỏi, đầu ngẩng cao, hai mắt lim dim nhìn xa xăm về phía trước mặt.
- Dạ…dạ... cháu không nghe thấy gì cả. Hay vì tiếng thác nước át đi?
- Không, tiếng hát rất rõ, bao năm rồi mà giọng bà ấy vẫn không thay đổi, đúng là chất giọng của người con gái đất quan họ…
Trong một khoảnh khắc, tôi chợt cảm thấy hình như ông già có cái gì đó khác thường. Hoặc giả, sống trong rừng núi lâu ông đã luyện được thính giác nhạy bén hơn người ? Tôi thử tĩnh tâm lại một lần nữa và căng tai lên nghe… nhưng tuyệt nhiên không phát hiện ra bất kỳ một âm thanh lạ nào khác, ngoài tiếng nước xối xả. Thỉnh thoảng, có tiếng chim ăn đêm vỗ cánh trong không trung. Và, nếu chú ý lắng nghe kỹ hơn nữa, có tiếng gió vi vu trong bụi trúc ở đâu đó gần đây mà thôi.
- Cũng trong một đêm sáng trăng như thế này, bà ấy đã nhảy xuống trầm mình trong dòng nước tinh khiết kia! Ông già quay sang nói với tôi bằng một giọng run run xúc động.
- Bà nào ạ? Tôi ngớ người ra hỏi lại, nhưng ngay lập tức chợt hiểu ra ý ông già muốn nhắc tới ai - Chính vì thế người ta mới gọi đây là thác Bà Điên phải không ông? Chỉ có người không bình thường mới hành động như vậy.
Tôi vừa nói, nhưng trong đầu đã phỏng đoán người phụ nữ điên này chắc phải có liên quan gì đấy với ông già. Bức ký họa trên vách và cuộc sống đơn độc ở gần thác nước này của ông bao năm trời đã khiến tôi lờ mờ cảm nhận được số phận của người đàn ông bí ẩn đang ngồi cách tôi nửa tầm tay với. Phải chăng là hệ lụy của mối tình lâm ly bi sầu như trong tiểu thuyết của Tự Lực Văn Đoàn?
- Giá mà không có chiến tranh thì thác nước này cũng không mang cái tên oan nghiệt đó… Cháu ngồi xuống đi, ngồi sát vào mé này này, không bụi nước bay lên chỉ một lúc nữa là cháu ướt hết và lạnh cóng… Có vùng nào trên đất nước chúng ta mà không mang dấu ấn đau thương của chiến tranh đâu cháu?
Ông già trầm ngâm một lúc, rồi cất giọng bắt đầu câu chuyện.
Tôi có cảm giác rằng, ông không phải kể cho tôi nghe mà kể cho chính dòng thác đầu nguồn này, để câu chuyện của ông, lời nói của ông nương theo dòng nước chảy xiết trôi về dưới xuôi, hòa nhập vào trăm ngàn các dòng sông lớn nhỏ, tan vào phù sa bồi đắp nên nhưng cánh đồng lúa xanh mơn mởn, rồi cuối cùng trôi ra biển cả mênh mang vô định…
* * *
Chiếc xe tải quân sự lầm bụi đường trường đỏ quạch phanh khựng lại bên cạnh chiếc giếng đào ngay sát con đường đất sống trâu dẫn về phía Làng. Một anh bộ đội trẻ măng, tóc cắt cua, da ngăm ngăm đen, nhảy từ cabin xuống, đỡ theo tay chiếc ba lô vẫn còn mới. Cửa xe đóng sập lại và tiếng động cơ rú lên át đi những lời cảm ơn và chào từ biệt. Anh đứng im một lúc nhìn theo đám bụi bốc mù lên phía sau chiếc xe tải đang xa dần, rồi khuất hẳn sau rặng cây nhãn chạy dài theo bờ sông. Tiếng động cơ lịm hẳn, khiến cho không gian xung quanh trở nên im ắng lạ thường. Dường như chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng lâu lắm rồi. Bầu trời trên cao lác đác mấy gợn mây trắng lất phất, gió từ phía cánh đồng thổi tới thoang thoảng mùi bùn, mùi thơm thơm của hương lúa non, khiến chàng thanh niên lặng người đi và sống mũi cay cay. Một cảm giác sung sướng khôn tả, chỉ có được khi con người ta vừa từ một nơi kề cận cái chết trở về, vỡ òa trong anh và bất ngờ thoát ra thành một tiếng kêu hân hoan vang động:
- Mẹ... ơi... ơi, con đã về rồi đây!
Thật chẳng khác gì một con trâu tơ lồng lên trên những luống cày đầu tiên, không kìm được lòng mình, anh co cẳng chạy trên con đường mòn trên mặt đê, con đường mà cả tuổi thơ đói nghèo và côi cút của anh đã gắn bó. Dù có bịt mắt cũng có thể tìm được lối về nhà qua mùi vị của cây cỏ, mương rãnh hai bên đường. Mấy chú chim sẻ đậu ở trên ngọn cây gần đó giật mình bay vù lên. Chạy gần đến một đống rơm to, anh dừng lại, ngoái nhìn xung quanh như sợ ai trông thấy, rồi rút từ trong túi áo ngực ra tấm huy chương màu đỏ còn mới toanh đeo ngay ngắn vào ngực áo. Anh muốn giành cho mẹ một điều bất ngờ, muốn mẹ thật sự hạnh phúc, sung sướng và tự hào vì anh. Mẹ xứng đáng được như vậy vì cuộc đời mẹ đã quá nhiều đau khổ, mất mát. Nạn đói năm 1945 đã cướp đi tất cả những người thân thích. Mẹ sống sót được chỉ nhờ vào bản năng sinh tồn cứu giúp. Cô bé mười tuổi chỉ còn da bọc xương là mẹ lúc đó, ngày nào cũng chạy theo mấy con ngựa của đám lính Nhật đóng trong làng để hốt phân về đãi lấy những hạt ngô chưa bị tiêu hóa để ăn. Rồi nạn đói qua đi, cô đi làm thuê làm mướn khắp nơi và nhờ có một giọng hát quan họ truyền cảm, một vẻ ngoài nết na chăm chỉ nên được một gia đình địa chủ nhận làm con nuôi để lấy may. Nhưng rồi, cải cách ruộng đất ập tới, cả gia đình ông chủ bị đấu tố và bị giết. Mẹ anh đã cùng người con trai út của gia đình, bỏ trốn vào Hà Tĩnh, dạt đến cái làng này, cải tên đổi họ bắt đầu một cuộc sống mới. Anh sinh ra không biết mặt bố. Mẹ kể rằng ông hy sinh trong chiến dịch Điện Biên Phủ, tham gia vào đội vận tải lương thực chi viện chiến trường và trong một đêm mưa bão, đường trơn, đã bị trượt chân ngã xuống vực cùng với chiếc xe đạp thồ chở đầy gạo. Mẹ con anh sống côi cút nuôi nhau. Anh lớn lên là nhờ con tôm con cá của dòng sông quê, nhờ con cua con ốc dưới mương rạch trong làng. Mẹ anh mang ra chợ bán để mua gạo, quần áo, dầu đèn… Nhiều đêm, hai mẹ con ngồi im lặng bên cạnh chiếc đèn hoa kỳ vàng vọt, người cặm cụi khâu vá lại những chiếc áo cũ bạc phếch vì nắng gió, người cố gắng mở to mắt chống lại cơn buồn ngủ để đánh vần những bài tập đọc về lòng yêu Tổ quốc. Từ nhà bên hàng xóm, vọng sang tiếng cãi chửi nhau của vợ chồng anh thương binh cụt chân vì mìn trong trận đánh cuối cùng bắt sống tướng Đơcat trên cứ điểm đồi A1 và tiếng khóc lu loa đòi ăn của bầy con nhỏ. Nhưng cũng có những đêm vui, mẹ anh khe khẽ cất tiếng hát, những giai điệu quan họ của một thời con gái. Rồi một hôm, hai mẹ con đang rửa lại mớ cá anh vừa bắt về ở cầu ao cạnh nhà, thì một đơn vị bộ đội chủ lực hành quân qua. Nhìn những bộ quân phục mới toanh, những gương mặt trẻ trung cười rạng rỡ, những câu đùa tếu vọng đến tai, trong đầu anh bỗng nảy một ý nghĩ: “tình nguyện đi bộ đội, đây là con đường duy nhất thoát khỏi cảnh đói ăn, chạy bữa từng ngày”. Khi đoàn chiến binh đã đi khuất hẳn, anh ném cái nơm tre xuống mặt nước ao bèo và buông ra một câu chắc nịch:
- Con cũng sẽ đi bộ đội!
- Sao? Mẹ anh hoảng hốt hỏi lại – Mẹ chỉ có mình con trên đời này thôi đấy, mà con đã đến tuổi nhập ngũ đâu?...
Bóng hai mẹ con rung rinh in trên mặt nước ao gợn sóng. Đó là bức ảnh duy nhất hai người “chụp” chung nhau trên cõi đời.
Càng chạy gần về tới nhà, anh càng guồng chân nhanh hơn trên con đường đất vương đầy rơm rạ và phân trâu bò, lòng thấy nóng ruột, không biết mẹ đang làm gì, có ốm đau không? Anh hình dung ra niềm vui sướng trên khuôn mặt vẫn còn nhan sắc của mẹ, những giọt nước mắt tủi thân vì phải vò võ mong đợi. Chắc mẹ đang khâu vá hoặc băm bèo nấu cám lợn… Mấy gói lương khô, đồ hộp, thuốc đánh răng, xà phòng và cả một chiếc khăn bông hoa to làm quà cho mẹ kêu lục cục theo nhịp bước chân chạy trong ba lô đằng sau lưng. Anh bỗng nhớ đến cái mùi thơm riêng biệt của mẹ mà từ khi còn bé anh đã bị “nghiện”. Chính trong những giờ khắc im tiếng súng giữa các trận đánh, điều mà anh ao ước nhất là được sà vào lòng mẹ như hồi còn nhỏ để được hít thật sâu vào lồng ngực mùi thơm của mẹ. Có lẽ, đó là mùi hương thơm nhất trong tất cả các mùi hương trên trái đất, kết tinh từ các loài hoa và trái cây trong vườn nhà… Kia rồi, mái nhà tranh vách đất đã thấp thoáng sau tán lá. Hồi hộp quá khiến trái tim cứ chỉ chực đạp lồng ngực chui ra. Anh dừng lại để thở và lấy bình tĩnh. Muốn làm mẹ bất ngờ, anh nảy ra ý định không đi vào cổng chính mà đi vòng ra phía sau nhà. Anh nhẹ nhàng nhảy qua hàng rào dâm bụt thấp lè tè, rồi rón rén bước vào cửa hậu. Từ đây có thể nhìn thẳng vào trong sân và thấy mấy đống khoai sắn thái khô đang được đánh đống, một cái cào bằng tre và chiếc nón của mẹ vất ở bên cạnh. Chắc bà đang ở đâu đó quanh đây. Không gian yên ắng, chỉ có tiếng đàn gà con đang lao xao chí chóe đào bới giun ở trong vườn. Anh khẽ khàng mở cánh cửa thông vào gian nhà chính, nhưng cũng không thấy bóng mẹ đâu. Đặt khẽ khàng chiếc ba lô xuống phản gỗ kê ngay phía trước bàn thờ của bố, anh đưa tay lên vái lạy mấy cái như mẹ anh vẫn dạy từ khi còn nhỏ.
- Thầy ơi, con đã về đây!
Bỗng, anh giật thót mình vì nghe có tiếng động mạnh ở gian dưới bếp, rồi tiếng mẹ cười khúc khích, cùng với một giọng đàn ông mà anh nhận ngay ra đó là của ông hàng xóm thương binh cụt chân. Đầu óc anh chao đảo choáng váng xây sẩm mặt mày. Nhưng trạng thái đó trôi qua rất nhanh nhường chỗ cho một cơn giận dữ, ghen tỵ nổ bục ra trong lồng ngực khiến mắt mờ đi. Anh loạng choạng chạy thẳng xuống bếp và đứng khựng lại ở ngưỡng cửa vì ánh mắt đập phải cảnh hai người đang ôm nhau trên đống rơm ở trong góc. Nồi khoai luộc sôi trào cả ra bếp cháy xèo xèo. Anh quờ tay nắm lấy chiếc nạng của ông hàng xóm để tựa vào cạnh cửa và giơ lên giáng thật mạnh xuống chiếc gáy đen xạm vì nắng và cáu bẩn… Một tiếng thét kinh hoàng của người đàn bà góa đang ở tuổi hồi xuân vang xa giữa buổi trưa hè oi ả khiến mấy bà già túm tụm ngồi đan rổ rá ở dưới gốc cây mít giật mình ngơ ngác nhìn nhau chưa hiểu chuyện gì xảy ra…
Tòa án xử quân nhân phạm tội giết người diễn ra ngay tại sân vận động của huyện, dưới những ánh đuốc của hàng trăm người dân từ khắp các làng xã lân cận kéo tới nghe. Một đêm đầy trăng và cũng đầy nước mắt của những người chứng kiến. Ông chánh án đầu hói khó khăn lắm mới thốt ra được hai chữ: Tử hình! Cả đám đông rùng rùng chuyển động. Tiếng la ó phản đối lan rộng ra. Người mẹ gầy tọp, quần áo lôi thôi đầu tóc rối bù, hai mắt đờ đẫn đứng ở ngay hàng đầu, rú lên một tiếng khiến mọi người sởn gai ốc, rồi ngã vật xuống đất bất tỉnh. Không khí của phiên tòa chỉ tạm lắng xuống khi giọng bào chữa của ông luật sư mặc áo trấn thủ và đeo chiếc xà cột ở bên hông vang lên giữa những tiếng nức nở, tiếng sụt sịt của bà con dân làng:
- Thưa bà con, thưa quý tòa – Ông tháo chiếc kính trắng đang đeo xuống và cầm ở tay – Chúng ta nên xem xét kỹ tâm lý của tội phạm: Yêu mẹ, kính mẹ từ tấm bé, anh đi chiến đấu vì những lý tưởng cao đẹp, vì Tổ quốc. Được nghỉ phép trở về trong niềm vui báo công, nhưng một sự việc xảy ra đã làm anh không giữ được tự chủ, không còn là mình nữa. Người có lỗi trong vụ việc này không phải ai khác mà chính là ông hàng xóm!
Cả đám đông ồ lên, vỗ tay rào rào tán thưởng.
Những bó đuốc rừng rực cháy được nâng lên hạ xuống như trong một buổi lễ lên đồng tập thể.
Ba tháng sau, tòa phúc thẩm xét lại và bản án được giảm xuống còn 20 năm tù.
Sau hơn mười năm chịu án cải tạo lao động, anh được ân xá sớm trong một dịp Quốc khánh. Sau chấn động bất ngờ đó, người mẹ đã mắc chứng tâm thần, lúc tỉnh lúc điên, bỏ nhà đi lang thang không rõ tông tích. Anh không dám trở về làng vì mặc cảm tù tội, lý lịch hoen ố, vì sợ mấy thằng con trai lộc ngộc của ông hàng xóm trả thù. Vào một đêm lất phất mưa, anh lẻn về làng. Căn nhà lâu không có hơi người bốc mùi ẩm mốc và chuột bọ chạy sột soạt trên các thanh kèo gỗ, trên mái tranh. Ngọn lửa nhỏ bằng hạt đậu của chiếc bật lửa leo lét cháy trong lòng bàn tay. Anh giật mình khi nhìn thấy trên bàn thờ của bố có cả bức ảnh ông hàng xóm. Cảm giác căm thù phẫn nộ của mười năm trước đã không còn chỗ trú chân trong lòng của một người đàn ông đã nếm trải bao đắng cay, hiểu và cảm thông được nỗi lòng của mẹ, của người phụ nữ. Anh châm ngọn đèn hoa kỳ sắp cạn dầu trên bàn thờ và giật mình bủn rủn chân tay khi nhìn thấy một mảnh giấy đã úa vàng với những dòng chữ to, xiêu vẹo và đầy lỗi chính tả của mẹ để chặn dưới chân đèn.
“Con trai yêu dấu của mẹ!”...
Đầu rũ gục xuống, anh cứ ngồi im như vậy, bất động, tê tái như thể chính căn nhà tranh xiêu vẹo đang chìm dần vào bóng tối này bỗng biến thành tầng đầu của địa ngục.
Mẹ cầu xin anh tha lỗi và thú nhận: Ông hàng xóm chính là cha đẻ của anh.
Đêm hôm đó, anh phóng hỏa ngôi nhà và cất bước lên đường lang thang phiêu bạt, vừa kiếm sống vừa tìm tung tích của mẹ.
Vũ Tuấn Hoàng
24/11/13
Lời cảm ơn
Kính gửi các bác, các cô, các chú,
Đầu tiên cho cháu - con bố Thắng thay mặt gia đình cảm ơn những tình cảm mà TTST BND đã giành cho bố cháu. Thực sự cháu rất xúc động trước những lời động viên chia buồn của các bác, các cô, các chú.
Cháu còn nhớ trước đây khi bà nội cháu qua đời, bố cháu cũng bảo cháu viết mail gửi lời cảm ơn TTST BND. Giờ đây bố cháu không còn nữa, cháu xin thay mặt mẹ cháu, vợ chồng cháu xin gửi lơi cảm ơn sâu sắc tới TTST BND.
Cháu xin chân thành cảm ơn ạ!
LỜI CẢM ƠN
Gia đình chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới:
Các cơ quan đoàn thể: Đảng ủy, UBND, HĐND, Mặt trận Tổ quốc, Hội Người cao tuổi phường Phúc Xá; Nhà máy Cơ khí Thiết bị lạnh Long Biên; Trại trẻ Sơ tán Báo Nhân Dân; Trường trung cấp Kinh tế Hà Nội; Chi cục Thuế Quận Cầu Giấy; Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội; Các cụ, các ông bà, các bác, các cô chú, anh em họ hàng nội, ngoại, gia đình thông gia cùng toàn thể bè bạn gần xa đã đến chia buồn, phúng viếng và tiễn đưa bố tôi là ông CHU QUYẾT THẮNG, trú tại số nhà G2 ngõ 140/4 phố Nghĩa Dũng - phường Phúc Xá - quận Ba Đình đã từ trần lúc 0h45 ngày 21/11/2013 (tức 19 tháng 10 năm Quý Tỵ), hưởng thọ 60 tuổi; Điện táng tại Đài hóa thân hoàn vũ Văn Điển - Hà Nội.
Trong lúc tang gia bối rối không tránh khỏi sơ suất, gia đình xin được lượng thứ.
Trưởng nam: Chu Trọng Nghĩa.
21/11/13
Tin buồn
 |
| Ông Chu Quyết Thắng (01/11/2013) |
Ông Chu Quyết Thắng, sinh ngày 20 tháng 10 năm 1954, quê huyện Ứng Hòa, Hà Tây (cũ), trú ở nhà G2, ngõ 140, phố Nghĩa Dũng, quận Ba Đình, Hà Nội, đã từ trần hồi 0 giờ 45 phút ngày 21/11/2013 tại Bệnh viện 354 sau một cơn đau ngực đột ngột, thọ 60 tuổi.
Lễ viếng tổ chức tại Nhà tang lễ Bệnh viện 354, phố Đội Nhân, quận Ba Đình, Hà Nội, bắt đầu từ 7 giờ ngày 22/11/2013, Lễ truy điệu vào hồi 9 giờ cùng ngày.
Hội bạn bè TTST BND xin chia buồn sâu sắc với gia quyến ông Chu Quyết Thắng.
Trại trẻ Sơ tán Báo Nhân Dân
Thông báo: Trại trẻ Sơ tán Báo Nhân Dân tổ chức viếng, tiễn biệt ông Thắng và chia buồn với gia đình. Các thành viên tham dự có mặt trước 8 giờ 30 ngày 22/11/2013 tại địa điểm nói trên (nhà tang lễ BV 354 ở phố Đội Nhân, gần phố Đốc Ngữ).
(Ông Chu Quyết Thắng đã tham gia Trại sơ tán BND ở xã Thống Nhất, huyện Chương Mỹ, là thứ nam của cụ Chu Văn Mẫn nguyên công tác Giao thông báo Nhân Dân)
11/11/13
Lời cảm ơn
Gia đình tôi rất xúc động nhận được sự chia sẻ của các anh chị em bạn bè TTST BND trước việc bố tôi, nhà báo Lưu Thanh, ra đi. Thay mặt gia đình, tôi xin gửi tới mọi người lời cảm ơn chân thành.
Lưu Phương Bình
9/11/13
Trở lại nước Nga (2)
Phóng sự của Thu Hà (2012)
Phần 2
Ngày nào ở Matxcova cũng đi chơi mệt nghỉ. Lúc thì đi ô tô cô em lái, lúc đi metro đến chỗ tham quan. Thành phố sạch và xanh, có cảm giác như đang đi ở Tp nào đó bên Tây Âu. Matxcơva đang xây dựng Moscow City – trung tâm tài chính và thương mại quốc tế gồm những tòa nhà cao chót vót. Những cửa hàng, trung tâm mua sắm kiểu phương tây không thiếu, nghe nói hàng hóa ở đó đắt lắm. Ngay trung tâm, gần Quảng trường đỏ, có dãy phố mua sắm ngầm dưới mặt đất “Trung tâm thương mại “Okhotny Ryad” đủ mặt các thương hiệu lớn nước ngoài. Nhiều tuyến đường và ga metro mới, bên cạnh thường có siêu thị. Hôm đi metro, vẫn tuyến đường mình hay đi học, tên các ga ngày xưa thuộc lầu lầu, sao bây giờ nghe mấy tên ga lạ hoắc. Hóa ra một số tên đường phố và nhà ga mang tên các nhà cách mạng như Các Mác, Dzerzinski, hay nhà văn Goorki đã bị đổi tên sau thời Xô viết. Đồi Lenin gần trường Tổng hợp nay mang tên Đồi Chim sẻ (Vôrôbiôvưi gorư) và ga metro cũng bị đổi tên theo. Riêng ga tàu hỏa gồm các tuyến tàu đi thành phố Saint Peterburg- Tp Leningrad cũ- vẫn giữ nguyên tên là Leningradski Vokzal (Nhà ga Lê Nin).
Trên metro vẫn thấy một vài người đọc sách báo. Hội trẻ thì lướt mobile. Hầu như không gặp các bà béo (phụ nữ bây giờ lo chăm sóc sắc đẹp nhiều hơn?) hay những ông say rượu khật khờ. Các cô gái ít người mặc váy mà thường là quần Jean hay quần côn, trông khỏe khoắn và năng động. Thực ra mình chỉ đi metro có 2 lần nên nhận xét không biết có phiến diện không. Trên đường đi cũng chả ai để ý đến mình và cũng không thấy police hỏi giấy tờ. Tuy vậy mình vẫn không dám đi đâu lang thang một mình như đi du lịch mấy nước phương tây.
Nước Nga hậu xô viết phục hồi nhiều nhà thờ và xây nhiều nhà thờ mới. Những khu chung cư mới, có cả những nhà thờ nho nhỏ, mới xây. Các kiến trúc cũ được sửa sang phục dựng lại, đặc biệt là các nhà thờ (sabor) trong khu điện Cremlin. Ngay cả tháp Spaskaia của Điện Kremlin cũng mới có 1 bức tranh thánh mới tìm thấy, gắn phía mặt ngoài tháp. Nhà thờ Chúa cứu thế (Хра́м Христа́ Спаси́теля) -nhà thờ chính của nước Nga và lớn nhất của Giáo hội Chính thống giáo trên toàn thế giới mới được xây dựng lại (1994-2000) theo đúng phiên bản kiến trúc ban đầu (được xây dựng từ nửa đầu thế kỷ 19 và bị phá hủy năm 1931 khi quy hoạch lại Matxcova dưới thời Stalin). Nhà thờ quá hoành tráng và lộng lẫy, nghe nói hơn 14 tấn vàng đã được dùng để dát các mái vòm của nhà thờ, tiếc là người ta không cho chụp ảnh bên trong nhà thờ. Một điều mà bây giờ mình mới nhận ra là đa số các bà các cô, khi đi lễ nhà thờ, đều cẩn thận quàng khăn trùm đầu (nhưng không bịt mặt như đạo hồi và khăn thì đủ màu); có lần mình được giải thích đó là để dấu bớt sự cám dỗ (cũng có thể mình nghe nhầm).
Đến Quảng trường Đỏ, mình định đứng giữa quảng trường chụp ảnh, đúng vị trí mình và Thúy Hà đã chụp ảnh trong buổi đi chơi đầu tiên ở Matxcova năm 1976 khi mới từ Kiev lên nhưng không được. Một sân khấu tạm và sàn biểu diễn đã được lắp đặt để chuẩn bị cho buổi lễ kỷ niệm Ngày thành phố (1 tháng 9). Hàng người vào viếng Lenin vẫn rất dài. Lúc mình vào bên trong thành Kremlin, gần 12h trưa, may mắn được chứng kiến lễ diễu hành của đội kỵ binh cận vệ của Putin; Nó như một show diễn gần nửa tiếng đồng hồ chỉ diễn ra vào đúng 12 h trưa nếu hôm đó Tổng thống có mặt ở Kremlin, rất đáng xem.
Matxcova bây giờ cũng quen với các nhà hàng quán ăn nhanh như MacDonal. Đặc biệt có chuỗi nhà hàng bò sữa My My (đọc theo tiếng Việt là MU MU). Quán có nội thất độc đáo toàn bằng gỗ, phục vụ chủ yếu các món ăn Nga, đủ các loại (có thêm thực đơn susi Nhật) theo kiểu buffet tự chọn. Khách tự lấy khay xếp hàng theo dây chuyền (như kiểu các nhà ăn sinh viên ngày xưa), lựa chọn món và ra quầy thanh toán. Phục vụ rất nhanh và ngon, chỉ hơi đắt, bữa trưa muốn ăn no một chút cũng phải khoảng 300-500 rúp (32 rúp/1 USD). Mấy hôm ở Mátx cô em và mấy người bạn đều dẫn mình đến đây ăn bữa trưa rồi tranh thủ đi chơi tiếp.
Matxcơva có nhiều công trình mới so với thời xô viết, tất nhiên rồi, vì đã mấy chục năm đã qua. Nhưng cũng có những kiến trúc mới mình chả thấy đẹp tí nào như tượng Piot Đệ nhất và con tàu được dựng lên bên bờ sông Matxcova ở vị trí không gian rất hạn hẹp, choán cả tầm nhìn dòng sông. Ngày xưa toàn đi metro và xe buýt, quanh đi quẩn lại chỉ từ nhà đến trường, đâu có thạo đường phố Matxcowva. Nay được ngồi xe ô tô đi nhiều nơi thấy Matxcơva có nhiều chỗ đẹp mà mình chưa bao giờ tới. Tu viện Novodevichy - nghĩa trang danh nhân Nga (xem ảnh tu viện soi bóng ven hồ) thật tĩnh lặng và lãng mạn. Đường tới Chợ đồ lưu niệm Nga-Vernisage ở Izmailôvô- phía đông bắc thành phố, dọc theo bờ sông Matxcova đầy cây xanh,như những công viên nhỏ ven đường. Khu chợ này trước đây mình cũng chưa nghe bao giờ. Bên hông chợ là thành Kremlin ở Izmalov, với những tường thành và tháp chuông, nhà gỗ đặc trưng của Nga trong một khuôn viên nhỏ, giống như chuyện cổ tích (nhưng mình thấy nó cứ giả tạo thế nào ý). Vernisage gần giống chợ trời bên châu Âu nhưng hàng quán đa số có quầy và giá bày biện. Nơi đây bán các đồ thủ công mỹ nghệ, đồ lưu niệm Nga, đồ cổ và tranh vẽ. La liệt đủ loại Matrioska, lật đật theo kiểu dáng truyền thống và theo chủ đề hiện đại, nhiều con do chính tác giả vẽ và đem bán. Giá cả ở đây rẻ hơn trong thành phố đến mấy lần. Nhưng không phải cứ con to là đắt hơn con nhỏ nhé, còn tùy độ tinh tế, tỉ mỉ của nét vẽ và kỹ xảo gia công. Nhiều tranh vẽ cảnh thiên nhiên Nga rất đẹp nhưng cỡ to không thể mua mang về, chỉ chụp ảnh. Đi chợ từ sáng, trời mưa nhỏ, lạnh 9-10 độ, thế mà lạc vào chợ rồi cứ mải miết xem đến tận chiều mới ra về. Chiến lợi phẩm là một bức tranh nhỏ và mấy con Matrioska, lật đật,vài đồ lưu niệm nho nhỏ cho bộ sưu tập của mình và làm quà tặng. Vernisage - một địa chỉ nên đến thăm nếu chương trình du lịch của bạn không quá dày đặc.
Từ Matxcova đi Saint Peterburg có thể đi tàu ngồi và tàu nằm. Đi tàu nằm, tối lên tàu sáng hôm sau đã đến nơi. Còn tàu ngồi nhanh hơn, mất 4 tiếng. Mình đi một mình nên chọn tàu Express 4 tiếng. Đường sắt Nga nay đã tư nhân hóa nên cung cách phục vụ cũng lịch sự và chu đáo, giống tàu bên Tây Âu và có thể mua vé online. Có 2 loại tàu Express: Sapsan và Nhepxki. Lượt đi của mình là Nhepxki, lượt về là Sapsan. Tàu Sapsan giống kiểu tàu Eurostar của Tây Âu, sang trọng, toa có ghế ngồi không chia khoang kín. Còn tàu Nhepxki cũng đẹp, mặc dù là tàu ngồi vẫn chia khoang 6 người, tầng trên còn có TV (hay chỉ đơn giản là monitor, mình không rõ vì không thấy bật TV), chỗ ngồi thoái mái, có thể để hành lý tầng trên trong khoang, trong khi tàu Sapsan phải để vali tập trung phía đầu toa. Mình thích đi tàu Nevski tiện lợi hơn và rẻ hơn Sapsan. Về sau mới biết là tàu Nhepxki năm 2009 đã bị đánh bom (gần 30 người thiệt mạng và hơn 90 người bị thương), thật hú vía.
Tàu đến Saint Peterburg 9 giờ tối nhưng đường phố vẫn rất sáng. Ngay trước ga, trên nóc tòa nhà phía đối diện là dòng chữ to tướng: Leningrad – thành phố Anh hùng! Thành phố đã lấy lại tên cũ là Saint Peterburg nhưng những trang lịch sử hào hùng thì không thể thay đổi.
4 ngày ở Saint Peterburg không đủ để đi hết những các cung điện, nhà thờ, bảo tàng, các khu vườn của thành phố, các bạn biết rồi. Vé vào Cung điện mùa đông và Bảo tàng Hermitage vẫn phân biệt người nước ngoài và người Nga: 400 rúp và 100 rúp. Muốn chụp ảnh trong cung điện và bảo tàng trả thêm 200 rúp nữa. Hôm được cậu bạn Việt kiều Nga (à, bạn ấy cũng cùng khóa đi Nga của hội mình đấy) đưa đi thăm Cung điện Ekaterine (Catherine Palace), mình gặp may không phải xếp hàng chờ đợi nhiều, vào cả công viên và bên trong Cung điện, xem được Phòng Hổ phách mới phục dựng lại (vào mùa du lịch, có người đến đây không vào được bảo tàng bên trong Cung điện vì xếp hàng mất mấy tiếng đồng hồ). Mấy bức ảnh đẹp chụp kênh, hồ nước và rừng cây chính là trong công viên của Cung điện.
Ở Matxcova hay St.Petersburg mình gặp rất nhiều đám cưới, có cả đám cưới trong nhà thờ, hóa ra mùa này là mùa cưới. Tình cờ chứng kiến một đám cưới nhỏ rất vui nhộn trong công viên của Cung điện Ekaterine với những nghi thức ngồ ngộ. Một nửa bánh mì hình ô van (to bằng vợt bóng bàn nhưng dài hơn), trên phết đầy trứng cá hồi màu đỏ; Cô dâu chú rể cùng cắn miếng bánh từ hai đầu, ai cắn được miếng to hơn trong 1 lần sẽ là người làm chủ gia đình. Trước khi vào nhà thờ làm lễ, cô dâu, chú rể và khách tham dự đám cưới đều cúi đầu chui qua một chiếc khăn thêu dài, trên có bánh mì (chắc là cả muối nữa), do hai bà đỡ hai đầu. Mấy bà khách dự đám cưới có vẻ thích thú vì có một Chinese (người châu Á nào đối với họ cũng là TQ) cứ lăng xăng bấm máy ảnh liên tục chụp đám cưới. Về sau mình mới biết là cậu bạn lại chụp mình đang “tác nghiệp” và cười phớ lớ. Hắn bảo sẽ đưa hình của mình lên facebook cho cả hội sư phạm Leningrad (khóa 1975 - 1981) đoán xem đó là ai.
Ra khỏi cung Ekaterine, vẫn còn đang lâng lâng vì vừa được dạo chơi, thư giãn giữa công viên ven hồ thì gặp phải việc không may: ô tô của cậu bạn đã bị công an cẩu đi đâu mất do đỗ sai vị trí. Trời bắt đầu tối dần và lạnh. Hành trình đi bộ tìm xe và cảnh sát giao thông xử lý vụ này dài và mệt mỏi, chỉ biết là 3 tiếng sau cũng lấy được xe sau khi làm luật và về đến Saint Peterburg lúc 9 giờ tối.
Hôm sau thăm Cung điện mùa hè Peterhof ở Tp. Puskin nổi tiếng với quần thể đài phun nước và công viên, mình thấy đây còn đẹp hơn Lâu đài Versaille của Pháp. Trời nắng đẹp bất ngờ vì mấy hôm trước khi mình xuống St Peterburg ở đây toàn mưa. Mình cứ đùa: mình đi đâu, nắng đến đấy (hơi bị "tinh vi") nhưng quả thật lúc mình ở St Petersburg thì Matxcowa lại mưa suốt mấy ngày.
Saint Peterburg cũng có nạn tắc đường nên ngày cuối cùng mình chỉ đi các địa điểm gần trong thành phố rồi ra ga sớm. Còn thời gian tranh thủ ngó qua trung tâm mua sắm Galeries (như kiểu Shopping Mall) ngay bên cạnh ga. Cậu bạn mời mình ăn trưa cùng hai vợ chồng.Vợ Nga, chồng Việt. Vợ bạn vẫn còn nét rất xinh, thảo nào bạn mình yêu say đắm cô bạn cùng trường. Hai vợ chồng cùng làm du lịch. Đến lúc này chợt nhớ có ai đó trên mạng bảo là ai sang Nga cũng phải đăng ký tạm trú với công an, khi xuất cảnh nếu không có dấu trên tờ phiếu nhập cảnh (được cấp tại cửa khẩu, mình không phải khai) đừng hòng ra khỏi biên giới. Tự nhiên thấy lo. Cả hai vợ chồng bạn đều bảo “Phải đăng ký với công an chứ, trong vòng 3 ngày nhập cảnh, chậm nhất là 7 ngày làm việc”, nơi nào gửi giấy mời cho cậu thì nơi đó phải làm thủ tục này, nếu không đúng thủ tục, sau này cậu xin visa sẽ bị rắc rối và công ty kia cũng bị phạt”, Bạn còn dọa có khi nó hoãn không cho xuất cảnh! Thôi rồi, mải đi chơi quá quên hỏi kỹ việc này. Giấy mời của mình chính là một hãng du lịch ở Saint Peterburg làm (mình làm dịch vụ ở Việt Nam có bao giờ liên lạc với công ty này đâu), vài giờ nữa mình về Matxcova rồi, còn làm thủ tục gì được nữa. Nhưng nghĩ kỹ thì lại thấy an ủi chút vì mình sang Nga đúng chiều thứ Sáu; 10 ngày sau, thứ Hai, lại lên đường về nước, chưa đủ 7 ngày làm việc. Các bạn nếu có đi Nga nhớ lưu ý chuyện này nhé và đi đâu cũng phải mang hộ chiếu (bản copy không được chấp nhận) kèm cái phiếu nhập cảnh họ phát kẹp trong hộ chiếu lúc làm thủ tục vào Nga, đừng có đánh rơi hoặc vứt đi mà rắc rối to.
Một điều đáng để ý nữa là việc phân vùng điện thoại ở Matx và Saint Peterburg. Ở Matx mình dùng 1 sim, đến St.Peterburg lại dùng 1 sim khác, nếu không gọi về Matx như roaming ra nước ngoài, rất tốn tiền. Có lẽ nước Nga quá rộng nên mới như vậy.
7 giờ tối lên tàu Sapsan, gần 11.30 giờ đêm về tới Matxcova. Ngồi tạm ở ga gần 1 tiếng đồng hồ vì cô em chưa kịp ra đón, mua 1 cốc trà nóng và 1 hotdog ăn tạm. Mọi việc vẫn ổn, không thấy ai quấy rầy hay cảnh sát hỏi han.
Gần 1 giờ đêm cô em đến đón mình ở ga, xin lỗi đến muộn vì hôm đó là ngày rằm tháng 7, cả nhà lên chùa làm lễ. Ở bên này cũng nhiều gia đình người Việt đi chùa, cứ đến ngày rằm mồng một tụ tập nhau tại một địa điểm được chọn làm nhà chùa, ăn chay, cúng bái và niệm phật. Thỉnh thoảng có cả các bậc cao tăng từ trong nước sang giảng đạo Phật.
Đi ô tô buổi tối lại hay vì không tắc đường và được ngắm Matxcova về ban đêm. Rất đẹp. Vẫn còn hai ngày ở Matxcova, mình đi thăm thêm mấy nơi: Bảo tàng Borodino Panorama, Công viên Chiến thắng (khánh thành năm 1995). Còn một nơi nữa rất đáng tham quan ở ngoại ô Matxcova, mình chưa bao giờ nghe nói, đó là Tsaritsyno Palace - Cung điện – Khu bảo tồn mới mở cửa 5 năm nay. Xem trên mạng quả thật đẹp quá (http://www.tsaritsyno-museum.ru/). Tiếc là không đủ thời gian ghé thăm.
Và cuối cùng, một nơi không thể nào không đến trong chuyến đi này – Trường Quan hệ quốc tế Matxcơva.
31 năm sau ngày tốt nghiệp (1981), mới có dịp trở lại thăm trường và ký túc xá. Trường Quan hệ quốc tế Matxcơva (MGIMO), bây giờ đã là University gồm 7 khoa và 6 trường ĐH, vẫn thuộc Bộ Ngoại giao Nga. Bên cạnh tòa nhà chính của trường, có một tòa nhà có biển tên rất lạ: Trường đại học quốc tế chính sách năng lượng và ngoại giao (The International Institute of Energy Policy and Diplomacy- IIEPD), rất đặc trưng cho nền ngoại giao của Nga. Chắc trên thế giới chẳng có trường nào như thế.
X, bạn cùng khóa ở MGIMO, đã là công dân Nga mấy chục năm nay, lái xe ô tô lướt qua những ga metro, bến ô tô trên đường đi học của mình ngày xưa. Khu vực Novye Cheryemushki không thay đổi nhiều , vẫn những tòa nhà bốn, năm tầng nhưng được sơn sửa mới hơn, cách xa nhau bằng những ô đất nhiều cây xanh, khác với các khu mới của Matxcơva, nhiều nhà cao tầng và mật độ công trình dày đặc hơn.
Số nhà 26 Novye Cheryemushki vẫn là ký túc xá số 1 của MGIMO. Tòa nhà sơn màu đỏ nổi bật trong dãy phố. Bên trong không khác mấy so với ngày xưa, tất nhiên, có những thiết bị hiện đại như camera theo dõi các tầng và phòng ốc được tân trang mới hơn. Bà thường trực (trẻ thôi, không già và béo như mấy bà ngày xưa) rất thông cảm với 2 cựu học sinh, tháp tùng hai đứa lên tận tầng 2 cho xem lại mấy phòng ở. Hai đứa ra về bằng lối sau, lại nhớ mấy chàng ngày xưa đưa đón người yêu toàn đi lối này và đôi khi còn trèo qua cửa sổ, trốn bà thường trực Masha hay quát. Hai đứa đi bộ chầm chậm qua con phố nhỏ, qua ngã tư đến hồ nước gần ký túc xá. Không ai nói câu nào, mỗi đứa theo đuổi một kỷ niệm riêng. Mặt nước trong veo, cỏ xanh mướt. Nắng nhè nhẹ, những cành bạch dương nhỏ khẽ đu đưa trong gió. Matxcơva đang chuyển từ hè sang thu, cây lá bắt đầu lốm đốm ngả vàng. Được hít thở không khí mùa thu trong phong cảnh thanh bình, nhớ quá thời sinh viên.
Chuyến đi 10 ngày của mình đã đến hồi kết thúc. Sợ tắc đường phải ra sân bay từ 3 rưỡi chiều mặc dù hơn 8h tối mới bay. Nhưng hóa ra gặp may, đi thẳng một lèo, 1 giờ sau đã tới sân bay. Làm thủ tục xuất cảnh, lại hồi hộp không biết họ có đòi cái đăng ký tạm trú gì đó không. Hai, rồi ba phút trôi qua, cộp cộp, thế là xong, nhận lại cái hộ chiếu mà mừng húm, họ thu lại cái phiếu nhập cảnh. Còn 3 tiếng nữa mới đến giờ bay, đủ thời gian lượn Duty free shopping.
Chỉ khoảng 3 tuần nữa, cuối tháng 9, đầu tháng 10 là đến mùa thu vàng, tiếc quá mình không thể ở lại. Ai cũng bảo lần sau cố gắng đi vào đúng dịp đó nhé. Biết có dịp trở lại nữa không? Ôi nước Nga - ký ức không bao giờ quên.
Thu Hà
Trên metro vẫn thấy một vài người đọc sách báo. Hội trẻ thì lướt mobile. Hầu như không gặp các bà béo (phụ nữ bây giờ lo chăm sóc sắc đẹp nhiều hơn?) hay những ông say rượu khật khờ. Các cô gái ít người mặc váy mà thường là quần Jean hay quần côn, trông khỏe khoắn và năng động. Thực ra mình chỉ đi metro có 2 lần nên nhận xét không biết có phiến diện không. Trên đường đi cũng chả ai để ý đến mình và cũng không thấy police hỏi giấy tờ. Tuy vậy mình vẫn không dám đi đâu lang thang một mình như đi du lịch mấy nước phương tây.
Nước Nga hậu xô viết phục hồi nhiều nhà thờ và xây nhiều nhà thờ mới. Những khu chung cư mới, có cả những nhà thờ nho nhỏ, mới xây. Các kiến trúc cũ được sửa sang phục dựng lại, đặc biệt là các nhà thờ (sabor) trong khu điện Cremlin. Ngay cả tháp Spaskaia của Điện Kremlin cũng mới có 1 bức tranh thánh mới tìm thấy, gắn phía mặt ngoài tháp. Nhà thờ Chúa cứu thế (Хра́м Христа́ Спаси́теля) -nhà thờ chính của nước Nga và lớn nhất của Giáo hội Chính thống giáo trên toàn thế giới mới được xây dựng lại (1994-2000) theo đúng phiên bản kiến trúc ban đầu (được xây dựng từ nửa đầu thế kỷ 19 và bị phá hủy năm 1931 khi quy hoạch lại Matxcova dưới thời Stalin). Nhà thờ quá hoành tráng và lộng lẫy, nghe nói hơn 14 tấn vàng đã được dùng để dát các mái vòm của nhà thờ, tiếc là người ta không cho chụp ảnh bên trong nhà thờ. Một điều mà bây giờ mình mới nhận ra là đa số các bà các cô, khi đi lễ nhà thờ, đều cẩn thận quàng khăn trùm đầu (nhưng không bịt mặt như đạo hồi và khăn thì đủ màu); có lần mình được giải thích đó là để dấu bớt sự cám dỗ (cũng có thể mình nghe nhầm).
Đến Quảng trường Đỏ, mình định đứng giữa quảng trường chụp ảnh, đúng vị trí mình và Thúy Hà đã chụp ảnh trong buổi đi chơi đầu tiên ở Matxcova năm 1976 khi mới từ Kiev lên nhưng không được. Một sân khấu tạm và sàn biểu diễn đã được lắp đặt để chuẩn bị cho buổi lễ kỷ niệm Ngày thành phố (1 tháng 9). Hàng người vào viếng Lenin vẫn rất dài. Lúc mình vào bên trong thành Kremlin, gần 12h trưa, may mắn được chứng kiến lễ diễu hành của đội kỵ binh cận vệ của Putin; Nó như một show diễn gần nửa tiếng đồng hồ chỉ diễn ra vào đúng 12 h trưa nếu hôm đó Tổng thống có mặt ở Kremlin, rất đáng xem.
Matxcova bây giờ cũng quen với các nhà hàng quán ăn nhanh như MacDonal. Đặc biệt có chuỗi nhà hàng bò sữa My My (đọc theo tiếng Việt là MU MU). Quán có nội thất độc đáo toàn bằng gỗ, phục vụ chủ yếu các món ăn Nga, đủ các loại (có thêm thực đơn susi Nhật) theo kiểu buffet tự chọn. Khách tự lấy khay xếp hàng theo dây chuyền (như kiểu các nhà ăn sinh viên ngày xưa), lựa chọn món và ra quầy thanh toán. Phục vụ rất nhanh và ngon, chỉ hơi đắt, bữa trưa muốn ăn no một chút cũng phải khoảng 300-500 rúp (32 rúp/1 USD). Mấy hôm ở Mátx cô em và mấy người bạn đều dẫn mình đến đây ăn bữa trưa rồi tranh thủ đi chơi tiếp.
Matxcơva có nhiều công trình mới so với thời xô viết, tất nhiên rồi, vì đã mấy chục năm đã qua. Nhưng cũng có những kiến trúc mới mình chả thấy đẹp tí nào như tượng Piot Đệ nhất và con tàu được dựng lên bên bờ sông Matxcova ở vị trí không gian rất hạn hẹp, choán cả tầm nhìn dòng sông. Ngày xưa toàn đi metro và xe buýt, quanh đi quẩn lại chỉ từ nhà đến trường, đâu có thạo đường phố Matxcowva. Nay được ngồi xe ô tô đi nhiều nơi thấy Matxcơva có nhiều chỗ đẹp mà mình chưa bao giờ tới. Tu viện Novodevichy - nghĩa trang danh nhân Nga (xem ảnh tu viện soi bóng ven hồ) thật tĩnh lặng và lãng mạn. Đường tới Chợ đồ lưu niệm Nga-Vernisage ở Izmailôvô- phía đông bắc thành phố, dọc theo bờ sông Matxcova đầy cây xanh,như những công viên nhỏ ven đường. Khu chợ này trước đây mình cũng chưa nghe bao giờ. Bên hông chợ là thành Kremlin ở Izmalov, với những tường thành và tháp chuông, nhà gỗ đặc trưng của Nga trong một khuôn viên nhỏ, giống như chuyện cổ tích (nhưng mình thấy nó cứ giả tạo thế nào ý). Vernisage gần giống chợ trời bên châu Âu nhưng hàng quán đa số có quầy và giá bày biện. Nơi đây bán các đồ thủ công mỹ nghệ, đồ lưu niệm Nga, đồ cổ và tranh vẽ. La liệt đủ loại Matrioska, lật đật theo kiểu dáng truyền thống và theo chủ đề hiện đại, nhiều con do chính tác giả vẽ và đem bán. Giá cả ở đây rẻ hơn trong thành phố đến mấy lần. Nhưng không phải cứ con to là đắt hơn con nhỏ nhé, còn tùy độ tinh tế, tỉ mỉ của nét vẽ và kỹ xảo gia công. Nhiều tranh vẽ cảnh thiên nhiên Nga rất đẹp nhưng cỡ to không thể mua mang về, chỉ chụp ảnh. Đi chợ từ sáng, trời mưa nhỏ, lạnh 9-10 độ, thế mà lạc vào chợ rồi cứ mải miết xem đến tận chiều mới ra về. Chiến lợi phẩm là một bức tranh nhỏ và mấy con Matrioska, lật đật,vài đồ lưu niệm nho nhỏ cho bộ sưu tập của mình và làm quà tặng. Vernisage - một địa chỉ nên đến thăm nếu chương trình du lịch của bạn không quá dày đặc.
Phần 3. Saint Petersburg
Từ Matxcova đi Saint Peterburg có thể đi tàu ngồi và tàu nằm. Đi tàu nằm, tối lên tàu sáng hôm sau đã đến nơi. Còn tàu ngồi nhanh hơn, mất 4 tiếng. Mình đi một mình nên chọn tàu Express 4 tiếng. Đường sắt Nga nay đã tư nhân hóa nên cung cách phục vụ cũng lịch sự và chu đáo, giống tàu bên Tây Âu và có thể mua vé online. Có 2 loại tàu Express: Sapsan và Nhepxki. Lượt đi của mình là Nhepxki, lượt về là Sapsan. Tàu Sapsan giống kiểu tàu Eurostar của Tây Âu, sang trọng, toa có ghế ngồi không chia khoang kín. Còn tàu Nhepxki cũng đẹp, mặc dù là tàu ngồi vẫn chia khoang 6 người, tầng trên còn có TV (hay chỉ đơn giản là monitor, mình không rõ vì không thấy bật TV), chỗ ngồi thoái mái, có thể để hành lý tầng trên trong khoang, trong khi tàu Sapsan phải để vali tập trung phía đầu toa. Mình thích đi tàu Nevski tiện lợi hơn và rẻ hơn Sapsan. Về sau mới biết là tàu Nhepxki năm 2009 đã bị đánh bom (gần 30 người thiệt mạng và hơn 90 người bị thương), thật hú vía.
Tàu đến Saint Peterburg 9 giờ tối nhưng đường phố vẫn rất sáng. Ngay trước ga, trên nóc tòa nhà phía đối diện là dòng chữ to tướng: Leningrad – thành phố Anh hùng! Thành phố đã lấy lại tên cũ là Saint Peterburg nhưng những trang lịch sử hào hùng thì không thể thay đổi.
4 ngày ở Saint Peterburg không đủ để đi hết những các cung điện, nhà thờ, bảo tàng, các khu vườn của thành phố, các bạn biết rồi. Vé vào Cung điện mùa đông và Bảo tàng Hermitage vẫn phân biệt người nước ngoài và người Nga: 400 rúp và 100 rúp. Muốn chụp ảnh trong cung điện và bảo tàng trả thêm 200 rúp nữa. Hôm được cậu bạn Việt kiều Nga (à, bạn ấy cũng cùng khóa đi Nga của hội mình đấy) đưa đi thăm Cung điện Ekaterine (Catherine Palace), mình gặp may không phải xếp hàng chờ đợi nhiều, vào cả công viên và bên trong Cung điện, xem được Phòng Hổ phách mới phục dựng lại (vào mùa du lịch, có người đến đây không vào được bảo tàng bên trong Cung điện vì xếp hàng mất mấy tiếng đồng hồ). Mấy bức ảnh đẹp chụp kênh, hồ nước và rừng cây chính là trong công viên của Cung điện.
Ở Matxcova hay St.Petersburg mình gặp rất nhiều đám cưới, có cả đám cưới trong nhà thờ, hóa ra mùa này là mùa cưới. Tình cờ chứng kiến một đám cưới nhỏ rất vui nhộn trong công viên của Cung điện Ekaterine với những nghi thức ngồ ngộ. Một nửa bánh mì hình ô van (to bằng vợt bóng bàn nhưng dài hơn), trên phết đầy trứng cá hồi màu đỏ; Cô dâu chú rể cùng cắn miếng bánh từ hai đầu, ai cắn được miếng to hơn trong 1 lần sẽ là người làm chủ gia đình. Trước khi vào nhà thờ làm lễ, cô dâu, chú rể và khách tham dự đám cưới đều cúi đầu chui qua một chiếc khăn thêu dài, trên có bánh mì (chắc là cả muối nữa), do hai bà đỡ hai đầu. Mấy bà khách dự đám cưới có vẻ thích thú vì có một Chinese (người châu Á nào đối với họ cũng là TQ) cứ lăng xăng bấm máy ảnh liên tục chụp đám cưới. Về sau mình mới biết là cậu bạn lại chụp mình đang “tác nghiệp” và cười phớ lớ. Hắn bảo sẽ đưa hình của mình lên facebook cho cả hội sư phạm Leningrad (khóa 1975 - 1981) đoán xem đó là ai.
Ra khỏi cung Ekaterine, vẫn còn đang lâng lâng vì vừa được dạo chơi, thư giãn giữa công viên ven hồ thì gặp phải việc không may: ô tô của cậu bạn đã bị công an cẩu đi đâu mất do đỗ sai vị trí. Trời bắt đầu tối dần và lạnh. Hành trình đi bộ tìm xe và cảnh sát giao thông xử lý vụ này dài và mệt mỏi, chỉ biết là 3 tiếng sau cũng lấy được xe sau khi làm luật và về đến Saint Peterburg lúc 9 giờ tối.
Hôm sau thăm Cung điện mùa hè Peterhof ở Tp. Puskin nổi tiếng với quần thể đài phun nước và công viên, mình thấy đây còn đẹp hơn Lâu đài Versaille của Pháp. Trời nắng đẹp bất ngờ vì mấy hôm trước khi mình xuống St Peterburg ở đây toàn mưa. Mình cứ đùa: mình đi đâu, nắng đến đấy (hơi bị "tinh vi") nhưng quả thật lúc mình ở St Petersburg thì Matxcowa lại mưa suốt mấy ngày.
Saint Peterburg cũng có nạn tắc đường nên ngày cuối cùng mình chỉ đi các địa điểm gần trong thành phố rồi ra ga sớm. Còn thời gian tranh thủ ngó qua trung tâm mua sắm Galeries (như kiểu Shopping Mall) ngay bên cạnh ga. Cậu bạn mời mình ăn trưa cùng hai vợ chồng.Vợ Nga, chồng Việt. Vợ bạn vẫn còn nét rất xinh, thảo nào bạn mình yêu say đắm cô bạn cùng trường. Hai vợ chồng cùng làm du lịch. Đến lúc này chợt nhớ có ai đó trên mạng bảo là ai sang Nga cũng phải đăng ký tạm trú với công an, khi xuất cảnh nếu không có dấu trên tờ phiếu nhập cảnh (được cấp tại cửa khẩu, mình không phải khai) đừng hòng ra khỏi biên giới. Tự nhiên thấy lo. Cả hai vợ chồng bạn đều bảo “Phải đăng ký với công an chứ, trong vòng 3 ngày nhập cảnh, chậm nhất là 7 ngày làm việc”, nơi nào gửi giấy mời cho cậu thì nơi đó phải làm thủ tục này, nếu không đúng thủ tục, sau này cậu xin visa sẽ bị rắc rối và công ty kia cũng bị phạt”, Bạn còn dọa có khi nó hoãn không cho xuất cảnh! Thôi rồi, mải đi chơi quá quên hỏi kỹ việc này. Giấy mời của mình chính là một hãng du lịch ở Saint Peterburg làm (mình làm dịch vụ ở Việt Nam có bao giờ liên lạc với công ty này đâu), vài giờ nữa mình về Matxcova rồi, còn làm thủ tục gì được nữa. Nhưng nghĩ kỹ thì lại thấy an ủi chút vì mình sang Nga đúng chiều thứ Sáu; 10 ngày sau, thứ Hai, lại lên đường về nước, chưa đủ 7 ngày làm việc. Các bạn nếu có đi Nga nhớ lưu ý chuyện này nhé và đi đâu cũng phải mang hộ chiếu (bản copy không được chấp nhận) kèm cái phiếu nhập cảnh họ phát kẹp trong hộ chiếu lúc làm thủ tục vào Nga, đừng có đánh rơi hoặc vứt đi mà rắc rối to.
Một điều đáng để ý nữa là việc phân vùng điện thoại ở Matx và Saint Peterburg. Ở Matx mình dùng 1 sim, đến St.Peterburg lại dùng 1 sim khác, nếu không gọi về Matx như roaming ra nước ngoài, rất tốn tiền. Có lẽ nước Nga quá rộng nên mới như vậy.
7 giờ tối lên tàu Sapsan, gần 11.30 giờ đêm về tới Matxcova. Ngồi tạm ở ga gần 1 tiếng đồng hồ vì cô em chưa kịp ra đón, mua 1 cốc trà nóng và 1 hotdog ăn tạm. Mọi việc vẫn ổn, không thấy ai quấy rầy hay cảnh sát hỏi han.
Phần 4.
Gần 1 giờ đêm cô em đến đón mình ở ga, xin lỗi đến muộn vì hôm đó là ngày rằm tháng 7, cả nhà lên chùa làm lễ. Ở bên này cũng nhiều gia đình người Việt đi chùa, cứ đến ngày rằm mồng một tụ tập nhau tại một địa điểm được chọn làm nhà chùa, ăn chay, cúng bái và niệm phật. Thỉnh thoảng có cả các bậc cao tăng từ trong nước sang giảng đạo Phật.
Đi ô tô buổi tối lại hay vì không tắc đường và được ngắm Matxcova về ban đêm. Rất đẹp. Vẫn còn hai ngày ở Matxcova, mình đi thăm thêm mấy nơi: Bảo tàng Borodino Panorama, Công viên Chiến thắng (khánh thành năm 1995). Còn một nơi nữa rất đáng tham quan ở ngoại ô Matxcova, mình chưa bao giờ nghe nói, đó là Tsaritsyno Palace - Cung điện – Khu bảo tồn mới mở cửa 5 năm nay. Xem trên mạng quả thật đẹp quá (http://www.tsaritsyno-museum.ru/). Tiếc là không đủ thời gian ghé thăm.
Và cuối cùng, một nơi không thể nào không đến trong chuyến đi này – Trường Quan hệ quốc tế Matxcơva.
31 năm sau ngày tốt nghiệp (1981), mới có dịp trở lại thăm trường và ký túc xá. Trường Quan hệ quốc tế Matxcơva (MGIMO), bây giờ đã là University gồm 7 khoa và 6 trường ĐH, vẫn thuộc Bộ Ngoại giao Nga. Bên cạnh tòa nhà chính của trường, có một tòa nhà có biển tên rất lạ: Trường đại học quốc tế chính sách năng lượng và ngoại giao (The International Institute of Energy Policy and Diplomacy- IIEPD), rất đặc trưng cho nền ngoại giao của Nga. Chắc trên thế giới chẳng có trường nào như thế.
X, bạn cùng khóa ở MGIMO, đã là công dân Nga mấy chục năm nay, lái xe ô tô lướt qua những ga metro, bến ô tô trên đường đi học của mình ngày xưa. Khu vực Novye Cheryemushki không thay đổi nhiều , vẫn những tòa nhà bốn, năm tầng nhưng được sơn sửa mới hơn, cách xa nhau bằng những ô đất nhiều cây xanh, khác với các khu mới của Matxcơva, nhiều nhà cao tầng và mật độ công trình dày đặc hơn.
Số nhà 26 Novye Cheryemushki vẫn là ký túc xá số 1 của MGIMO. Tòa nhà sơn màu đỏ nổi bật trong dãy phố. Bên trong không khác mấy so với ngày xưa, tất nhiên, có những thiết bị hiện đại như camera theo dõi các tầng và phòng ốc được tân trang mới hơn. Bà thường trực (trẻ thôi, không già và béo như mấy bà ngày xưa) rất thông cảm với 2 cựu học sinh, tháp tùng hai đứa lên tận tầng 2 cho xem lại mấy phòng ở. Hai đứa ra về bằng lối sau, lại nhớ mấy chàng ngày xưa đưa đón người yêu toàn đi lối này và đôi khi còn trèo qua cửa sổ, trốn bà thường trực Masha hay quát. Hai đứa đi bộ chầm chậm qua con phố nhỏ, qua ngã tư đến hồ nước gần ký túc xá. Không ai nói câu nào, mỗi đứa theo đuổi một kỷ niệm riêng. Mặt nước trong veo, cỏ xanh mướt. Nắng nhè nhẹ, những cành bạch dương nhỏ khẽ đu đưa trong gió. Matxcơva đang chuyển từ hè sang thu, cây lá bắt đầu lốm đốm ngả vàng. Được hít thở không khí mùa thu trong phong cảnh thanh bình, nhớ quá thời sinh viên.
Chuyến đi 10 ngày của mình đã đến hồi kết thúc. Sợ tắc đường phải ra sân bay từ 3 rưỡi chiều mặc dù hơn 8h tối mới bay. Nhưng hóa ra gặp may, đi thẳng một lèo, 1 giờ sau đã tới sân bay. Làm thủ tục xuất cảnh, lại hồi hộp không biết họ có đòi cái đăng ký tạm trú gì đó không. Hai, rồi ba phút trôi qua, cộp cộp, thế là xong, nhận lại cái hộ chiếu mà mừng húm, họ thu lại cái phiếu nhập cảnh. Còn 3 tiếng nữa mới đến giờ bay, đủ thời gian lượn Duty free shopping.
Chỉ khoảng 3 tuần nữa, cuối tháng 9, đầu tháng 10 là đến mùa thu vàng, tiếc quá mình không thể ở lại. Ai cũng bảo lần sau cố gắng đi vào đúng dịp đó nhé. Biết có dịp trở lại nữa không? Ôi nước Nga - ký ức không bao giờ quên.
Thu Hà
(Nguồn ảnh: Thu Hà)
8/11/13
Trở lại nước Nga
Kính gửi TTST BND,
Nhân kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười, gửi các anh chị và các bạn xem, Phóng sự này Hà viết cách đây 1 năm, sau khi thăm lại nước Nga, bài mới đăng trên facebook Ha Le Thu (4 phần).
Thu Hà
Phóng sự (2012)
Phần 1
Phương cứ hỏi phóng sự về Nga mãi nên cũng quyết định ngồi vào máy, ngắm lại một lô ảnh chụp trong 10 ngày ở Nga và thử viết vài dòng. Chỉ là tập sự thôi, không dám sánh với Nhà văn Thanh Phương.
Mong được trở lại Nga bao lâu nay mà chưa đi được (lần qua Nga cuối cùng cách đây đã hơn 24 năm), phần do công việc, phần vì sợ: sợ an ninh không ổn, sợ hải quan Nga, sợ bọn đầu trọc…Đến hè này, trong khi chờ công việc ở Dự án mới và hưởng lương thất nghiệp, quyết định đi Nga một chuyến. Hô hào mọi người cùng trường, cùng khóa , chả ai hưởng ứng, đành lên đường một mình. Rất may đã có cơ sở “cách mạng” bên Nga (người quen của ông xã) lo giúp phần ăn ở Matxcơva và Saint Peterburg.
Nghe nói nên làm visa qua cty du lịch thế là cũng thuê dịch vụ, cả giấy mời và visa là 200 USD. Đã book vé Vietnamairline, nghe mấy đứa hay đi Nga (việt kiều Nga) về bảo nên bay Aeroflot vì sân bay đến là Sheremetyevo mới và hiện đại, hải quan lịch sự hơn, còn nơi đến của VNA là Domededovo vừa cũ vừa bất lịch sự với người VN, làm thủ tục nhập cảnh mất hàng giờ, thế là tuy cũng yêu nước muốn dùng hàng VN nhưng đành giúp Tây vậy.
Máy bay hạ cánh, bắt đầu hồi hộp. Xuống sân bay làm thủ tục nhập cảnh. Chuyến bay đa số là người nước ngoài. Rủi thế nào mà lại đứng ngay sau 2 mẹ con người vùng Kavkaz hay Tác ta gì đó ( mắt đen, tóc đen, giống bọn khủng bố Cherchen). Mãi chả thấy 2 mẹ con nó (1 bà và 1 cô) ra khỏi quầy. Tất cả hội đứng sau quyết định dạt sang các hàng khác. Đến lượt mình, lại cũng phải chờ. 10 phút trôi qua, hỏi “Sao lâu thế?” “ Chúng tôi đang kiểm tra, đề nghị đứng lui ra phía sau”. Tôi phải chờ bao lâu nữa? – 20 phút nữa!. Trong khi người Nhật, người Tây đi qua rất nhanh. Đang chờ lại gặp 1 cháu thanh niên người Việt cũng chờ kiểm tra ở quầy khác. Thấy mình đang gọi điện cho cô em ra đón nó túm vội lấy, bảo bác giúp cháu với. Thật tội, tiếng thì chả biết, điện thoại không liên lạc được với người ra đón (làm gì có roaming), người ra đón cũng không gọi cho nó được, mình thành liên lạc bất đắc dĩ. Nó sang đây để đi làm, không biết có may mắn không hay là lại bị chui vào 1 ổ bóc lột người nào đó ( mình nghe nói có việc như vậy, vừa rồi công an đã khui ra mấy vụ).
Cuối cùng sau 1 tiếng đồng hồ cũng ra được bên ngoài, không thấy hải quan hay công an khám xét hoạnh họe gì. Mình cũng mất một chút thời gian giúp cháu kia khi Hải quan bắt nó cho hành lý qua máy soi vì trông đống va li túi xách của nó đáng ngờ. Mọi người bảo thế vẫn là nhanh so với Domodedovo. Hôm đó là Thứ 6, đường vào Tp không bị tắc nhưng phía bên kia dải phân cách (ra khỏi TP) xe cứ ùn lại. Cô em (cùng trường nhưng sau 13 khóa) bảo: Matxcova hay tắc đường lắm, nhiều khi chỉ cách sân bay một đoạn ngắn mà phải mất 1 tiếng mới vượt qua được. Hóa ra nạn tắc đường kẹt xe không chỉ là vấn nạn của Hà Nội.
Vẫn chưa đến mùa thu vàng, Matxcova cây lá vẫn xanh, trời có hôm nắng ấm 20 độ, có hôm mưa nhỏ, rét 10-15 độ. Chuyến đi của mình nói chung là may vì mấy hôm đi chơi chụp ảnh thời tiết đều đẹp, kể cả ở Matxcova và Saint Petersburg. Tháng 8 năm nay đúng dịp Matxcova kỷ niêm 865 năm ngày thành lập và 200 năm trận đánh BÔRÔĐINÔ với quân của Napoleon. Ngày 1.9 là ngày Hội thành phố, trùng với ngày Kiến thức và ngày khai giảng năm học mới nên Quảng trường đỏ rất đông vui. Matxcova kỷ niệm Ngày Thành phố với khẩu hiệu "Thành phố tốt đẹp nhất trên Trái đất”!
_____
TTST BND: Xin mời xem tiếp kỳ sau (bài viết gồm 4 phần).
Nguồn ảnh trong bài: do tác giả cung cấp./.
Mong được trở lại Nga bao lâu nay mà chưa đi được (lần qua Nga cuối cùng cách đây đã hơn 24 năm), phần do công việc, phần vì sợ: sợ an ninh không ổn, sợ hải quan Nga, sợ bọn đầu trọc…Đến hè này, trong khi chờ công việc ở Dự án mới và hưởng lương thất nghiệp, quyết định đi Nga một chuyến. Hô hào mọi người cùng trường, cùng khóa , chả ai hưởng ứng, đành lên đường một mình. Rất may đã có cơ sở “cách mạng” bên Nga (người quen của ông xã) lo giúp phần ăn ở Matxcơva và Saint Peterburg.
Nghe nói nên làm visa qua cty du lịch thế là cũng thuê dịch vụ, cả giấy mời và visa là 200 USD. Đã book vé Vietnamairline, nghe mấy đứa hay đi Nga (việt kiều Nga) về bảo nên bay Aeroflot vì sân bay đến là Sheremetyevo mới và hiện đại, hải quan lịch sự hơn, còn nơi đến của VNA là Domededovo vừa cũ vừa bất lịch sự với người VN, làm thủ tục nhập cảnh mất hàng giờ, thế là tuy cũng yêu nước muốn dùng hàng VN nhưng đành giúp Tây vậy.
Máy bay hạ cánh, bắt đầu hồi hộp. Xuống sân bay làm thủ tục nhập cảnh. Chuyến bay đa số là người nước ngoài. Rủi thế nào mà lại đứng ngay sau 2 mẹ con người vùng Kavkaz hay Tác ta gì đó ( mắt đen, tóc đen, giống bọn khủng bố Cherchen). Mãi chả thấy 2 mẹ con nó (1 bà và 1 cô) ra khỏi quầy. Tất cả hội đứng sau quyết định dạt sang các hàng khác. Đến lượt mình, lại cũng phải chờ. 10 phút trôi qua, hỏi “Sao lâu thế?” “ Chúng tôi đang kiểm tra, đề nghị đứng lui ra phía sau”. Tôi phải chờ bao lâu nữa? – 20 phút nữa!. Trong khi người Nhật, người Tây đi qua rất nhanh. Đang chờ lại gặp 1 cháu thanh niên người Việt cũng chờ kiểm tra ở quầy khác. Thấy mình đang gọi điện cho cô em ra đón nó túm vội lấy, bảo bác giúp cháu với. Thật tội, tiếng thì chả biết, điện thoại không liên lạc được với người ra đón (làm gì có roaming), người ra đón cũng không gọi cho nó được, mình thành liên lạc bất đắc dĩ. Nó sang đây để đi làm, không biết có may mắn không hay là lại bị chui vào 1 ổ bóc lột người nào đó ( mình nghe nói có việc như vậy, vừa rồi công an đã khui ra mấy vụ).
Cuối cùng sau 1 tiếng đồng hồ cũng ra được bên ngoài, không thấy hải quan hay công an khám xét hoạnh họe gì. Mình cũng mất một chút thời gian giúp cháu kia khi Hải quan bắt nó cho hành lý qua máy soi vì trông đống va li túi xách của nó đáng ngờ. Mọi người bảo thế vẫn là nhanh so với Domodedovo. Hôm đó là Thứ 6, đường vào Tp không bị tắc nhưng phía bên kia dải phân cách (ra khỏi TP) xe cứ ùn lại. Cô em (cùng trường nhưng sau 13 khóa) bảo: Matxcova hay tắc đường lắm, nhiều khi chỉ cách sân bay một đoạn ngắn mà phải mất 1 tiếng mới vượt qua được. Hóa ra nạn tắc đường kẹt xe không chỉ là vấn nạn của Hà Nội.
Vẫn chưa đến mùa thu vàng, Matxcova cây lá vẫn xanh, trời có hôm nắng ấm 20 độ, có hôm mưa nhỏ, rét 10-15 độ. Chuyến đi của mình nói chung là may vì mấy hôm đi chơi chụp ảnh thời tiết đều đẹp, kể cả ở Matxcova và Saint Petersburg. Tháng 8 năm nay đúng dịp Matxcova kỷ niêm 865 năm ngày thành lập và 200 năm trận đánh BÔRÔĐINÔ với quân của Napoleon. Ngày 1.9 là ngày Hội thành phố, trùng với ngày Kiến thức và ngày khai giảng năm học mới nên Quảng trường đỏ rất đông vui. Matxcova kỷ niệm Ngày Thành phố với khẩu hiệu "Thành phố tốt đẹp nhất trên Trái đất”!
_____
TTST BND: Xin mời xem tiếp kỳ sau (bài viết gồm 4 phần).
Nguồn ảnh trong bài: do tác giả cung cấp./.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)
