Thủ thuật tìm kiếm (2)

Xem lại kỳ trước về những thủ thuật với Google: Thủ thuật tìm kiếm
Kỳ này, bài đăng trên PCWorld VN, dành cho những ai muốn thử với các chương trình tìm kiếm "nội".

Thủ thuật tìm kiếm hiệu quả (phần 2)

PC World VN:
Thứ Bảy, 30/10/2010 12:00 (GMT+7)

Tác giả: Minh Hoàng

Các công cụ tìm kiếm trong nước có lợi thế lớn về ngôn ngữ và khả năng xử lý ngôn ngữ tiếng Việt.

Trong bài trước, chúng ta đã biết các thủ thuật và cách kết hợp các toán tử về tìm kiếm đối với Google và các công cụ tìm kiếm sử dụng tiếng Anh. Hiện tại, nhiều công cụ tìm kiếm trong nước (SE - Search Engine) cũng đã khẳng định được tên tuổi ở một số lĩnh vực nhất định, với những tính năng độc đáo mà các SE nước ngoài không có.

Tích hợp sẵn bộ gõ tiếng Việt

Đây là lợi thế lớn nhất của các SE trong nước mà không cần phải cậy nhờ tới các bộ gõ tiếng Việt như Vietkey, Unikey, VietSpell… như khi dùng các SE nước ngoài.

Theo mặc định, chức năng gõ tiếng Việt được ưu tiên bật lên. Nếu bạn cần gõ từ khoá không dấu hoặc tiếng Anh, nhấn vào nút có chữ “V” để chuyển sang biểu tượng “E”.

Các biện pháp tìm kiếm kết hợp thuần Việt

Một số SE trong nước như Xa lộ (xalo.vn) cho phép sử dụng các phương pháp và các từ tìm kiếm kết hợp (gọi là toán tử) thuần Việt: và, hoặc, trừ… để kết hợp các từ khóa lại với nhau. So với các SE dùng tiếng Anh, rõ ràng dùng toán tử tiếng Việt dễ hiểu hơn rất nhiều, nhất là với người dùng còn "i tờ" tiếng Anh.

Toán tử và

Mặc định, Xa lộ tìm các tài liệu có tất cả các từ khóa mà bạn nhập. Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng các toán tử và hoặc + để đảm bảo kết quả trả về có tất cả các cụm từ mà bạn muốn tìm. Ví dụ: "Hạ Long" và "Động Thiên Cung".

Toán tử hoặc

Nếu bạn muốn tìm các tài liệu chứa một trong các từ hoặc cụm từ thì bạn có thể sử dụng toán tử hoặc hay ký tự | ngăn cách giữa các cụm từ. Ví dụ: "Hạ Long | Đồ Sơn"; hay là: "Hạ Long hoặc Đồ Sơn".

Toán tử trừ

Nếu bạn muốn một tài liệu không có một từ hoặc một cụm từ, bạn có thể thêm dấu - hay thêm trừ vào trước từ khóa. Ví dụ: -“khách sạn” hoặc trừ "khách sạn". Lưu ý cần phải có dấu cách trước dấu -.

Kết hợp các toán tử

Bạn có thể kết hợp các toán tử với nhau trong việc tìm kiếm. Ví dụ, nếu bạn muốn tìm tài liệu có từ "Hạ Long" hoặc tài liệu có từ "Đồ Sơn" và có cả từ “Khách sạn" thì Xa lộ sẽ tìm các tài liệu có chứa "Hạ Long" hoặc "Đồ Sơn" và phải có cả "Khách sạn".

Chi tiết bảng kết hợp các toán tử bạn có thể xem ở phần cuối bài viết

Giới hạn phạm vi tìm kiếm

Không giống như các SE nước ngoài chỉ chú ý đến phần tìm kiếm web chung, nhằm giúp bạn giới hạn phạm vi tìm kiếm, SE trong nước phân chia phạm vi tìm kiếm theo Web, Tin tức, Ảnh, Diễn đàn, Blog, Rao vặt... Bạn hãy chọn phạm vi tìm kiếm của mình trước khi gõ từ khoá hoặc sau khi gõ từ khoá, bạn chọn phạm vi giới hạn. Cả hai phương pháp đều cho kết quả như nhau.

Tìm kiếm theo giới hạn sẽ tiết kiệm thời gian và công sức của bạn hơn, sát với nội dung cần tìm kiếm.

Tận dụng chức năng xem theo thời gian

Khi bạn tìm kiếm trong phạm vi Tin tức, phía bên phải kết quả trả lại có phần lọc theo dòng thời gian theo thứ tự mới nhất đến cũ nhất. Đây là tính năng rất hay khi bạn cần tìm những bài báo, nhưng trang thông tin đưa tin theo trình tự thời gian.

Bạn hãy click khoảng thời gian mình cần. Xa lộ sẽ chỉ đưa ra kết quả trong khoảng thời gian mà bạn lựa chọn.

Dùng SE Việt làm công cụ tổng hợp và điểm tin

Hiện có một vài SE Việt cung cấp dịch vụ tìm kiếm, đồng thời tổng hợp lại các nội dung tin tức từ những trang báo điện tử trong nước. Có thể kể đến như news.xalo.vn, news.socbay.vn, news.zing.vn, tintuc.timnhanh.com… Nhiều công cụ thể hiện giao diện giống như một trang tổng hợp tin chuyên dụng chứ không đơn thuần là một trang tìm kiếm thông tin.

Để xây dựng và hoàn thiện chức năng tổng hợp tin không phải là đơn giản. Những nỗ lực của một số SE dám mạnh dạn cung cấp thêm dịch vụ tiện dụng cho người dùng rất đáng khích lệ. Hiện tại, khá nhiều người đã có thói quen lướt qua các dịch vụ tổng hợp tin để xem tình hình trong nước và thế giới hàng ngày, bớt khá nhiều công sức phải vào lần lượt từng trang tin khác nhau. Hy vọng trong thời gian tới, những SE này sẽ tiếp tục nâng cấp và hoàn thiện để mang lại lợi ích thiết thực cho người dùng.

Điểm khác biệt giữa các chuyên trang về tổng hợp tin như Báo Mới, Việt Báo… với những SE có chức năng tổng hợp tin là các chuyên trang tổng hợp tin thường lấy dữ liệu từ các trang khác nhau và cho phép người dùng đọc luôn thông tin trên những trang này. Trong khi đó, với lợi thế là máy tìm kiếm, các SE có khả năng cập nhật tin rất nhanh nhưng vẫn trả lại traffic cho các trang tin gốc do người dùng vẫn đọc tin ở trang gốc còn các SE chỉ làm nhiệm vụ tìm kiếm và tổng hợp.

Dùng SE Việt làm công cụ tra từ

Hiện nay, nhu cầu tra từ điển với nhiều ngôn ngữ khác nhau ngày càng phổ biến. Do đó, từ điển trực tuyến là một công cụ tra cứu hết sức tiện dụng. Chỉ cần máy tính có kết nối Internet, người dùng có thể truy cập vào một website hỗ trợ tra cứu trực tuyến là có thể làm việc như đang sử dụng những bộ từ điển được cài ở máy tính cá nhân. Nếu ngại những công cụ tra cứu cồng kềnh, người dùng có thể sử dụng ngay tính năng tra từ ở các SE.

http://tratu.baamboo.com - Baamboo Tra từ là hệ thống từ điển chuyên ngành được xây dựng trên nền tảng Mediawiki cho phép người dùng tra cứu nghĩa của từ trong các lĩnh vực khác nhau. Người dùng có thể chọn các từ điển như Oxford, Việt-Anh, Anh- Việt, Việt-Pháp, Pháp-Việt... Ngoài ra, Baamboo còn xây dựng nhiều từ điển chuyên ngành khác nhau. Đây là một bộ từ điển có giao diện trực quan và dễ sử dụng.

Socbay là một trang web tìm kiếm nhưng cũng đã xây dựng dịch vụ tra từ online với nhiều bộ từ điển thông dụng như Anh-Việt, Việt-Anh, Việt-Pháp...

Xa Lộ tra từ (XLTT) là tiện ích hỗ trợ người dùng tra từ điển trực tiếp trên giao diện Web của máy tìm kiếm Xa Lộ. Ưu điểm nổi trội của XLTT là tốc độ tra từ nhanh, thuận tiện và đơn giản. Đặc biệt, bạn có thể tra một lúc nhiều từ.

Bảng các toán tử tiếng Việt hay sử dụng:

Cú pháp	Ý nghĩa	Ví dụ	Mô tả ví dụ
tiêu đề:	Tìm các từ trong tiêu đề tài liệu	tiêu đề:"Tài chính"	Tìm các tài liệu có từ "Tài chính" trong tiêu đề.
đường dẫn:	Tìm theo đường dẫn của trang	đường dẫn:about	Tìm các tài liệu có đường dẫn chứa từ about
tên miền:	Tìm theo tên miền	domain:xalo.vn	Tìm các tài liệu có tên miền là xalo.vn
thời gian:	Tìm tài liệu theo thời gian	thời gian:1/1/2008	Tìm ngày tài liệu trong ngày 1/1/2008
		thời gian:1/1/2008 10/1/2008	Tìm ngày tài liệu từ ngày 1/1/2008 đến 10/1/2008
		thời gian 1/1/2008 3/1/2008 5/1/2008	Tìm ngày tài liệu trong ngày 1/1/2008 hoặc 3/1/2008 hoặc 5/1/2008
trước ngày:		trước ngày:1/1/2008	Tìm tài liệu trước ngày 1/1/2008
sau ngày:		sau ngày:1/1/2008	Tìm tài liệu sau ngày 1/1/2008
tổ chức:		tổ chức:"Tinh Vân"	Tìm tài liệu nói về tổ chức Tinh Vân
địa danh:	Tìm theo địa danh	địa danh: "Ninh Bình"	Tìm các tài liệu nói đến Ninh Bình
nhân vật:	Tìm theo nhân vật	nhân vật:"Trương Hán Siêu"	Tìm các tài liệu nói về Trương Hán Siêu
định dạng:	Tìm theo định dạng tài liệu	định dạng:pdf	Tìm các tài liệu Adobe Acrobat PDF
kích thước:	Tìm tài liệu theo kích thước	kích thước:5KB	Tìm các tài liệu có kích thước 5KB
		kích thước:1KB 5KB	Tìm các tài liệu có kích thước từ 1KB đến 5KB
		kích thước:1KB 5KB 7KB	Tìm các tài liệu có kích thước 1KB hoặc 5KB hoặc 7KB
kích thước<		kích thước<10kb	Tìm các tài liệu có kích thước <10kb
kích thước>		kích thước>10KB	Tìm các tài liệu có kích thước >10KB
username:	Tìm kiếm bài viết trên diễn đàn theo username	username:dinhnn	Tìm các tài liệu do dinhnn viết
tuổi:	Tìm thông tin của các blogger theo tuổi	tuổi:20	Tìm thông tin của các blogger có tuổi là 20
		tuổi:18 20	Tìm thông tin của các blogger có tuổi từ 18 đến 20
		tuổi:13 16 20	Tìm thông tin của các blogger có tuổi là 13 hoặc 16 hoặc 20
tuổi>		tuổi>15	Tìm thông tin của các blogger có tuổi lớn hơn 15
tuổi<		tuổi<20	Tìm thông tin của các blogger có tuổi nhỏ hơn 20
năm sinh:	Tìm thông tin của các blogger theo năm sinh	năm sinh:1982	Tìm thông tin của các blogger có năm sinh là 1982
		năm sinh:1982 1990	Tìm thông tin của các blogger có năm sinh từ 1982 đến 1990
		năm sinh:1982 1990 1995	Tìm thông tin của các blogger có năm sinh là 1982 hoặc 1990 hoặc 1995
tuổi>		năm sinh>1982	Tìm thông tin của các blogger có năm sinh sau năm 1982
tuổi<		năm sinh<1982	Tìm thông tin của các blogger có năm sinh trước năm 1982
sở thích:	Tìm kiếm thông tin blogger theo sở thích	sở thích:"truyện trinh thám"	Tìm thông tin của các blogger thích "truyện trinh thám"
sống ở:	Tìm kiếm thông tin blogger theo nơi ở	sống ở:Ninh Bình	Tìm thông tin của các blogger sống tại Ninh Bình
học:	Tìm kiếm thông tin blogger theo nơi học	học:ĐH Quốc Gia Hà Nội	Tìm thông tin của các blogger học tại ĐH Quốc Gia Hà Nội
ngôn ngữ:	Tìm kiếm thông tin blogger có biết ngôn ngữ	ngôn ngữ:"tiếng nga"	Tìm thông tin của các blogger biết sử dụng tiếng Nga
giới tính:	Tìm kiếm thông tin blogger theo giới tính	giới tính: nữ	Tìm thông tin của các blogger là nữ
chiều rộng:	Tìm kiếm ảnh theo chiều rộng	chiều rộng:200 500	Tìm chiều rộng của ảnh từ 200px đến 500px
chiều cao:	Tìm kiếm ảnh theo chiều cao	chiều cao:200 500	Tìm chiều cao của ảnh từ 200px đến 500px
album:	Tìm kiếm bài hát theo album	album:Your Head	Tìm kiếm bài hát nằm trong album "Your Head"
ca sỹ:	Tìm kiếm bài hát theo tên ca sỹ	ca sỹ:Hồng Nhung	Tìm kiếm bài hát được ca sỹ "Hồng Nhung" thể hiện
tác giả:	Tìm kiếm bài hát theo tên tác giả	tác giả:Nguyễn Hoài Anh	Tìm kiếm bài hát do tác giả "Nguyễn Hoài Anh" sáng tác
lời:	Tìm kiếm bài hát theo tên tác giả	lời:Lá trên cành từng chiếc cuốn bay xa	Tìm kiếm bài hát có lời chứa "Lá trên cành từng chiếc cuốn bay xa"
giá:	Tìm tin rao vặt theo giá	giá:1000000 2000000	Tìm tin rao vặt giá từ 1triệu đến 2 triệu
giá<		giá<1000000	Tìm các tin rao vặt có giá nhỏ hơn 1 triệu
giá>		giá>1000000	Tìm các tin rao vặt có giá lớn hơn 1 triệu
nơi đăng	Tìm tin rao theo nơi đăng tin	nơi đăng:Hà Nội	Tìm các tin rao vặt đăng tại Hà Nội